Hội chứng ruột kích thích (irritable bowel syndrome – IBS) là một rối loạn tiêu hoá gây ra các triệu chứng như đau bụng, đầy hơi, chướng bụng, tiêu chảy và táo bón. Nguyên nhân chính xác gây ra hội chứng này vẫn chưa được xác định nhưng các tác nhân kích hoạt triệu chứng gồm có mốt số loại thực phẩm, đồ uống và stress.
Mặc dù không có cách chữa khỏi hoàn toàn nhưng thay đổi lối sống và chế độ ăn uống có thể giúp kiểm soát hội chứng ruột kích thích. Ngoài ra người bệnh còn có thể dùng một số loại thảo dược, ví dụ như tinh dầu bạc hà. Loại tinh dầu này có một số đặc tính có lợi cho tiêu hóa, nhờ đó làm giảm các triệu chứng ruột kích thích.
Các phương pháp chính để điều trị hội chứng ruột kích thích là thay đổi lối sống và chế độ ăn uống, gồm có tập thể dục thường xuyên, ngủ đủ giấc, uống đủ nước và tránh các loại thực phẩm kích hoạt triệu chứng. Người bị hội chứng ruột kích thích thường phải kiêng thực phẩm và đồ uống chứa gluten như bánh mỳ, bánh ngọt, bánh quy, mì Ý, bia…
Những người mắc hội chứng ruột kích thích thể táo bón (IBS-C) nên bổ sung chất xơ và dùng thuốc nhuận tràng.
Những người mắc hội chứng ruột kích thích thể tiêu chảy (IBS-D) cần sử dụng thuốc trị tiêu chảy và chống co thắt đại tràng.
Cả hai loại hội chứng ruột kích thích này đều có thể cần điều trị bằng thuốc chống trầm cảm và kháng sinh. Ngoài ra còn có các loại thuốc khác. Bác sĩ sẽ kê thuốc dựa trên loại hội chứng ruột kích thích và tình trạng cụ thể của người bệnh.
Điều chỉnh chế độ ăn uống, dùng thảo dược, thực phẩm chức năng và thay đổi hành vi có thể giúp kiểm soát các triệu chứng của hội chứng ruột kích thích. Tinh dầu bạc hà là một trong những phương pháp điều trị bổ sung cho chứng bệnh này.
Các phương pháp điều trị tự nhiên giúp làm giảm các triệu chứng của hội chứng ruột kích thích với ít tác dụng phụ hơn so với thuốc. Điều quan trọng là phải hỏi ý kiến bác sĩ trước khi thử bất kỳ phương pháp điều trị bổ sung nào. Các phương pháp điều trị bổ sung, bao gồm cả những phương pháp tự nhiên như tinh dầu bạc hà, có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của các loại thuốc đang dùng.
Cần lưu ý, thực phẩm chức năng, thảo dược hoặc tinh dầu không được quản lý chặt chẽ giống như thuốc. Vì vậy, bạn cần chọn mua sản phẩm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng để đảm bảo chất lượng.
Đã có bằng chứng khoa học chứng minh hiệu quả của tinh dầu bạc hà trong điều trị hội chứng ruột kích thích.
Một nghiên cứu lớn vào năm 1998 chỉ ra rằng tinh dầu bạc hà có thể làm giảm các triệu chứng của hội chứng ruột kích thích. (1)
Sau đó đã có nhiều nghiên cứu khác cho thấy điều tương tự. Vào năm 2014, các nhà nghiên cứu đã kết luận trong một phân tích tổng hợp rằng tinh dầu bạc hà là phương pháp điều trị ngắn hạn an toàn và hiệu quả cho hội chứng ruột kích thích. (2) Phương pháp điều trị này có tác dụng phụ tối thiểu mà phổ biến nhất là ợ nóng.
Có nhiều cách sử dụng tinh dầu bạc hà. Bạn có thể hít tinh dầu trực tiếp, sử dụng máy khuếch tán tinh dầu hoặc pha loãng tinh dầu với dầu nền rồi thoa lên da. Uống tinh dầu không được khuyến nghị vì tinh dầu có chứa một số chất với hàm lượng rất cao. Một số loại tinh dầu có thể gây tổn thương thực quản hoặc gây độc khi vào trong cơ thể.
Không thoa tinh dầu trực tiếp lên da. Phải luôn pha loãng tinh dầu với dầu nền, chẳng hạn như dầu dừa hoặc dầu hạnh nhân ngọt rồi mới thoa lên da.
Tinh dầu bạc hà có thể gây dị ứng nên cần thoa thử một lượng nhỏ tinh dầu (đã pha loãng) lên da cánh tay rồi mới dùng trên vùng da rộng hơn.
Chỉ uống tinh dầu khi có sự khuyến nghị và giám sát của bác sĩ hoặc chuyên gia trị liệu.
Nếu được khuyến nghị uống tinh dầu bạc hà, bạn cần phải lựa chọn các sản phẩm an toàn khi dùng qua đường uống. Một số loại tinh dầu bạc hà được pha trộn với các thành phần khác hoặc không dùng để uống. Những sản phẩm có nhãn “therapeutic grade” thường an toàn hơn khi dùng qua đường uống. Hoặc bạn cũng có thể dùng viên nang tinh dầu bạc hà. Vì được chứa trong viên nang nên những sản phẩm này ít gây ợ nóng và các tác dụng phụ khác hơn.
Hội chứng ruột kích thích là một rối loạn tiêu hóa gây đau bụng và các triệu chứng khác. Bên cạnh thay đổi lối sống và chế độ ăn uống, tinh dầu bạc hà cũng là một giải pháp tự nhiên, an toàn giúp giảm các triệu chứng của hội chứng ruột kích thích với rất ít tác dụng phụ. Bạn có thể hít tinh dầu bạc hà hoặc thoa tinh dầu lên da. Hỏi ý kiến bác sĩ trước khi uống tinh dầu bạc hà.
Xem tiếp...
Mặc dù không có cách chữa khỏi hoàn toàn nhưng thay đổi lối sống và chế độ ăn uống có thể giúp kiểm soát hội chứng ruột kích thích. Ngoài ra người bệnh còn có thể dùng một số loại thảo dược, ví dụ như tinh dầu bạc hà. Loại tinh dầu này có một số đặc tính có lợi cho tiêu hóa, nhờ đó làm giảm các triệu chứng ruột kích thích.
Các phương pháp điều trị hội chứng ruột kích thích
Phương pháp điều trị chính
Các phương pháp chính để điều trị hội chứng ruột kích thích là thay đổi lối sống và chế độ ăn uống, gồm có tập thể dục thường xuyên, ngủ đủ giấc, uống đủ nước và tránh các loại thực phẩm kích hoạt triệu chứng. Người bị hội chứng ruột kích thích thường phải kiêng thực phẩm và đồ uống chứa gluten như bánh mỳ, bánh ngọt, bánh quy, mì Ý, bia…
Những người mắc hội chứng ruột kích thích thể táo bón (IBS-C) nên bổ sung chất xơ và dùng thuốc nhuận tràng.
Những người mắc hội chứng ruột kích thích thể tiêu chảy (IBS-D) cần sử dụng thuốc trị tiêu chảy và chống co thắt đại tràng.
Cả hai loại hội chứng ruột kích thích này đều có thể cần điều trị bằng thuốc chống trầm cảm và kháng sinh. Ngoài ra còn có các loại thuốc khác. Bác sĩ sẽ kê thuốc dựa trên loại hội chứng ruột kích thích và tình trạng cụ thể của người bệnh.
Phương pháp điều trị bổ sung
Điều chỉnh chế độ ăn uống, dùng thảo dược, thực phẩm chức năng và thay đổi hành vi có thể giúp kiểm soát các triệu chứng của hội chứng ruột kích thích. Tinh dầu bạc hà là một trong những phương pháp điều trị bổ sung cho chứng bệnh này.
Các phương pháp điều trị tự nhiên giúp làm giảm các triệu chứng của hội chứng ruột kích thích với ít tác dụng phụ hơn so với thuốc. Điều quan trọng là phải hỏi ý kiến bác sĩ trước khi thử bất kỳ phương pháp điều trị bổ sung nào. Các phương pháp điều trị bổ sung, bao gồm cả những phương pháp tự nhiên như tinh dầu bạc hà, có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của các loại thuốc đang dùng.
Cần lưu ý, thực phẩm chức năng, thảo dược hoặc tinh dầu không được quản lý chặt chẽ giống như thuốc. Vì vậy, bạn cần chọn mua sản phẩm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng để đảm bảo chất lượng.
Tác dụng của tinh dầu bạc hà đối với hội chứng ruột kích thích
Đã có bằng chứng khoa học chứng minh hiệu quả của tinh dầu bạc hà trong điều trị hội chứng ruột kích thích.
Một nghiên cứu lớn vào năm 1998 chỉ ra rằng tinh dầu bạc hà có thể làm giảm các triệu chứng của hội chứng ruột kích thích. (1)
Sau đó đã có nhiều nghiên cứu khác cho thấy điều tương tự. Vào năm 2014, các nhà nghiên cứu đã kết luận trong một phân tích tổng hợp rằng tinh dầu bạc hà là phương pháp điều trị ngắn hạn an toàn và hiệu quả cho hội chứng ruột kích thích. (2) Phương pháp điều trị này có tác dụng phụ tối thiểu mà phổ biến nhất là ợ nóng.
Cách sử dụng tinh dầu bạc hà
Có nhiều cách sử dụng tinh dầu bạc hà. Bạn có thể hít tinh dầu trực tiếp, sử dụng máy khuếch tán tinh dầu hoặc pha loãng tinh dầu với dầu nền rồi thoa lên da. Uống tinh dầu không được khuyến nghị vì tinh dầu có chứa một số chất với hàm lượng rất cao. Một số loại tinh dầu có thể gây tổn thương thực quản hoặc gây độc khi vào trong cơ thể.
Không thoa tinh dầu trực tiếp lên da. Phải luôn pha loãng tinh dầu với dầu nền, chẳng hạn như dầu dừa hoặc dầu hạnh nhân ngọt rồi mới thoa lên da.
Tinh dầu bạc hà có thể gây dị ứng nên cần thoa thử một lượng nhỏ tinh dầu (đã pha loãng) lên da cánh tay rồi mới dùng trên vùng da rộng hơn.
Chỉ uống tinh dầu khi có sự khuyến nghị và giám sát của bác sĩ hoặc chuyên gia trị liệu.
Nếu được khuyến nghị uống tinh dầu bạc hà, bạn cần phải lựa chọn các sản phẩm an toàn khi dùng qua đường uống. Một số loại tinh dầu bạc hà được pha trộn với các thành phần khác hoặc không dùng để uống. Những sản phẩm có nhãn “therapeutic grade” thường an toàn hơn khi dùng qua đường uống. Hoặc bạn cũng có thể dùng viên nang tinh dầu bạc hà. Vì được chứa trong viên nang nên những sản phẩm này ít gây ợ nóng và các tác dụng phụ khác hơn.
Tóm tắt bài viết
Hội chứng ruột kích thích là một rối loạn tiêu hóa gây đau bụng và các triệu chứng khác. Bên cạnh thay đổi lối sống và chế độ ăn uống, tinh dầu bạc hà cũng là một giải pháp tự nhiên, an toàn giúp giảm các triệu chứng của hội chứng ruột kích thích với rất ít tác dụng phụ. Bạn có thể hít tinh dầu bạc hà hoặc thoa tinh dầu lên da. Hỏi ý kiến bác sĩ trước khi uống tinh dầu bạc hà.
Xem tiếp...