SỨC KHỎE - GIA ĐÌNH

Đục thủy tinh thể ảnh hưởng đến hàng triệu người mỗi năm. Mổ cườm mắt đa tiêu hay đơn tiêu cự là phương pháp giúp cải thiện thị lực an toàn, nhanh chóng, hiệu quả và được nhiều người ưa chuộng. Vậy mổ cườm mắt đa tiêu hay đơn tiêu cự được chỉ định thực hiện cho những ai? Ưu và nhược điểm của 2 loại kính này là gì? Bài viết dưới đây, Thạc sĩ Bác sĩ Phạm Huy Vũ Tùng, chuyên khoa Mắt, Bệnh viện Đa Khoa Tâm Anh TP.HCM sẽ giải đáp chi tiết về 2 kính đa tiêu và đơn tiêu cự này.

Khi nào cần mổ cườm mắt (phẫu thuật đục thủy tinh thể)?​

Người bệnh cần mổ cườm mắt (phẫu thuật đục thủy tinh thể) khi thấu kính trong mắt cứng và đục khiến ánh sáng khó đi vào dẫn đến tầm nhìn mờ. Trong quá trình phẫu thuật đục thủy tinh thể, bác sĩ sẽ thay thủy tinh thể đục của người bệnh thành thủy tinh thể nhân tạo. Ngoài ra, tùy vào thấu kính người bệnh có thể nhìn rõ ở nhiều khoảng cách khác nhau, không cần đeo kính hoặc kính áp tròng. [1]

Mổ cườm mắt đa tiêu hay đơn tiêu cự là gì?​

Mổ cườm mắt đa tiêu hay đơn tiêu cự là phương pháp quan trọng trong việc thay thấu kính phù hợp giúp người bệnh cải thiện các vấn đề về thị lực như cận thị, viễn thị hoặc lão thị. Hiện có 2 kính là đơn tiêu cự và đa tiêu cự, cụ thể:

1. Kính đơn tiêu cự​

Kính đơn tiêu cự là thấu kính tiêu cự “cố định” giúp điều chỉnh thị lực của người bệnh về một tiêu điểm gần, trung gian hoặc xa. Kính đơn tiêu cự này có một điểm lấy nét duy nhất, không thể điều chỉnh các khoảng cách khác nhau. Người bệnh có thể chọn kính đơn tiêu cự để điều chỉnh các phạm vi thị lực sau [2]:

• Khoảng cách xa: Loại này phù hợp với việc thường đọc biển báo đường phố, xem TV, chơi thể thao.
• Khoảng cách trung gian: Loại này phù hợp với các hoạt động xem bảng điều khiển ô tô, dùng máy tính hoặc chơi game.
• Khoảng cách gần: Loại này phù hợp với việc đọc sách, điền biểu mẫu hoặc đan lát.

2. Kính đa tiêu cự​

Kính đa tiêu cự là trong cùng một thấu kính có sự kết hợp của các tiêu điểm gần, trung gian và xa nhằm mang lại tầm nhìn tổng thể tốt hơn. Các thấu kính này hoạt động bằng cách dùng nhiều công suất quang học khác nhau tại các điểm trên đó. Kính đa tiêu cự hoạt động tốt nhất nếu được cấy vào cả 2 mắt. Đặc biệt, người bệnh loạn thị dùng kính chuyên dụng toric sẽ cải thiện tầm nhìn đáng kể. [3]

Kính đa tiêu cự là trong cùng một thấu kính có sự kết hợp của các tiêu điểm gần, trung gian và xa nhằm mang lại tầm nhìn tổng thể tốt hơn.

So sánh ưu, nhược điểm của đa tiêu và đơn tiêu cự​

Kính đa tiêu cự là phương pháp an toàn, hiệu quả giúp nhiều người bệnh có thị lực tốt hơn, không cần đeo kính hoặc kính áp tròng. Tuy nhiên, đây không hoàn toàn là phương pháp tốt nhất với tất cả người bệnh. Người bệnh cần xem xét ưu, nhược điểm của đa tiêu và đơn tiêu cự trước khi đưa ra quyết định, cụ thể:

1. Ưu điểm​

• Kính đơn tiêu cự:
  • Chi phí thường được bảo hiểm chi trả một phần hoặc toàn bộ.
  • Có thể kết hợp kính đọc sách với kính nhìn xa.
  • Phù hợp với người bệnh lái xe ban đêm.

• Kính đa tiêu cự:
  • Cải thiện tầm nhìn ở nhiều khoảng cách khác nhau.
  • Không cần đeo kính hoặc kính áp tròng trong hầu hết các hoạt động thường ngày.
  • Cải thiện tầm nhìn vĩnh viễn.
  • Mô phỏng gần giống cách hoạt động của mắt thật.
  • Phẫu thuật nhanh chóng, an toàn và hiệu quả.

2. Nhược điểm​

• Kính đơn tiêu cự:
  • Không cung cấp tiêu điểm rõ ràng ở nhiều khoảng cách.

• Kính đa tiêu cự:
  • Chi phí cao hơn, thường không được bảo hiểm chi trả.
  • Khoảng 5% – 10% người bệnh có thể gặp hiệu ứng chói hoặc quầng sáng khi nhìn vào đèn lúc về đêm. Tuy nhiên, một số người bệnh sẽ thích nghi với điều này sau một thời gian ngắn.
  • Một số người bệnh khó đọc sách trong điều kiện sáng yếu.

Đối tượng chỉ định mổ cườm mắt đa tiêu hoặc đơn tiêu cự​

Đối tượng chỉ định mổ cườm mắt đa tiêu hoặc đơn tiêu cự, gồm:

• Mắt khỏe, không mắc các bệnh nghiêm trọng ở mắt như tăng nhãn áp.
• Không bị nhiễm trùng mắt.
• Không dị ứng với thuốc gây mê.
• Sức khỏe tốt và ổn định.

Người bệnh cần mổ cườm mắt (phẫu thuật đục thủy tinh thể) khi thấu kính trong mắt cứng và đục khiến ánh sáng khó đi vào dẫn đến tầm nhìn mờ.

Phương pháp xác định mắt phù hợp với loại kính​

Một số phương pháp xác định mắt của người bệnh phù hợp với loại kính tiêu cự, gồm:

• Phạm vi tầm nhìn người bệnh mong muốn.
• Tình trạng mắt có mắc bệnh như thoái hóa điểm vàng, tăng nhãn áp,…
• Ưu tiên các kính có thể điều chỉnh loạn thị.
• Chi phí và khả năng chi trả cho cuộc phẫu thuật cườm mắt.

Người bệnh tốt nhất hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa Mắt để được khám, tư vấn và lên liệu trình điều trị phù hợp với tình trạng, mong muốn của bản thân.

Quy trình mổ cườm mắt đa tiêu và đơn tiêu​

Quy trình mổ cườm mắt đa tiêu và đơn tiêu giúp loại bỏ thấu kính tinh thể tự nhiên và thay thế bằng cấy ghép thấu kính nội nhãn để cải thiện thị lực. Hiện trên thị trường có nhiều loại thấu kính nội nhãn khác nhau, bác sĩ sẽ dựa vào tình trạng mắt và yêu cầu về thị giác của người bệnh để lựa chọn loại phù hợp.

Quy trình mổ cườm mắt sẽ được điều trị riêng biệt, lần lượt từng mắt và chỉ mất chưa đầy 20 phút/mắt, cụ thể:

• Bác sĩ gây tê mắt bằng thuốc nhỏ mắt.
• Dùng thuốc làm giãn mắt.
• Dùng miếng bảo vệ mắt để hạn chế việc người bệnh chớp mắt trong quá trình điều trị.
• Bác sĩ sẽ tiến hành rạch một đường nhỏ ngay rìa giác mạc và không cần khâu sau khi điều trị vì có thể tự hàn kín lại được.
• Dùng đầu dò phacoemulsization để phá vỡ và loại bỏ thủy tinh thể tự nhiên.
• Thấu kính nội nhãn sẽ được đặt vào trong viên nang nơi có thấu kính tự nhiên.
• Bác sĩ sẽ kiểm tra, hướng dẫn cách chăm sóc và kê một số loại thuốc để phục hồi mắt sau khi mổ.

Sau thủ thuật, người bệnh ở lại phòng bác sĩ khoảng 1 giờ để đảm bảo nhãn áp không tăng. Các biến chứng như tăng nhãn áp và bong võng mạc hiếm gặp .

Thạc sĩ Bác sĩ Phạm Huy Vũ Tùng, chuyên khoa Mắt, BVĐK Tâm Anh TP.HCM đang kiểm tra mắt người bệnh.

Rủi ro ảnh hưởng sau khi mổ cườm mắt​

Sau khi mổ cườm mắt, người bệnh có thể gặp một số rủi ro, bao gồm:

• Ban đầu, mắt người bệnh có thể mờ, sau đó lành lại và dần điều chỉnh.
• Người bệnh có thể cảm thấy ngứa và khó chịu nhẹ là điều bình thường trong vài ngày sau phẫu thuật.

Tuy nhiên, người bệnh cần lưu ý một số triệu chứng, biến chứng bất thường cần đến gặp bác sĩ để được xử lý kịp thời, như:

• Mất thị lực.
• Cơn đau kéo dài dù đã dùng thuốc giảm đau (không kê đơn).
• Mặt đỏ nhiều hơn.
• Mí mắt sưng.
• Mắt thấy những đốm sáng nổi nhấp nháy.
• Bong võng mạc – tình trạng nghiêm trọng ở mắt và xuất hiện 2/1000 người.

Mổ cườm mắt là cuộc phẫu thuật nhanh chóng, an toàn và phổ biến. Các biến chứng rất hiếm khi xảy ra trong và sau khi mắt được mổ cườm nếu được thực hiện bởi bác sĩ giàu kinh nghiệm. Tuy nhiên, nếu người bệnh mắc một số bệnh về mắt vẫn có nguy cơ cao xảy ra các biến chứng.

Chăm sóc mắt đơn tiêu hoặc đa tiêu cự sau khi mổ​

Một số điều cần lưu ý khi chăm sóc mắt đơn tiêu hoặc đa tiêu cự sau khi mổ, gồm:

• Người bệnh sẽ gặp lại bác sĩ vài lần tái khám sau phẫu thuật khoảng 1 – 2 ngày, 1 tuần sau đó và một tháng để theo dõi quá trình lành thương.
• Đeo kính sau khi mổ cườm mắt đến khi bác sĩ kiểm tra mắt đã lành, thông thường khoảng 1 – 3 tháng sau phẫu thuật.
• Đeo miếng che mắt trong vài ngày sau phẫu thuật và tấm chắn bảo vệ khi ngủ.
• Dùng thuốc nhỏ mắt bác sĩ kê toa để ngăn nhiễm trùng, giảm viêm và kiểm soát nhãn áp. Đôi khi, những loại thuốc này đã được tiêm vào mắt lúc phẫu thuật.

Sau khi mổ cườm mắt, người bệnh có thể cảm thấy ngứa và khó chịu nhẹ trong vài ngày và mắt sẽ lành lại.

Chuyên khoa Mắt, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM quy tụ các bác sĩ giàu kinh nghiệm, chuyên môn cao giúp quá trình khám, chẩn đoán và lên phác đồ điều trị phù hợp với từng tình trạng người bệnh.

Việc lựa chọn và mổ cườm mắt đa tiêu hay đơn tiêu cự rất quan trọng trong phẫu thuật điều trị đục thủy tinh thể. Thông qua bài này, bạn có thêm thông tin về 2 loại thấu kính này. Nếu có dấu hiệu nghi cườm mắt hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa Mắt, BVĐK Tâm Anh TP.HCM để được khám, tư vấn và chọn phương án điều trị phù hợp, cải thiện tầm nhìn tốt hơn.

Xem tiếp...