Võ Thị Yến Linh
Fan Cứng
Tên khác: Càng tôm; rau đắng; cây xương cá; biển trúc; biển biện; biển nam; phấn tiết thảo; đạo sinh thảo; biển trúc; vương sô; bách tiết thảo; trư nha thảo; thiết miên thảo; tàn trúc thảo.
Tên khoa học: Polygonum aviculare L. Họ: Polygonaceae (Rau răm).
Đặc điểm tự nhiên:
Phân bố, thu hái, chế biến:
Bộ phận dùng: Dùng toàn cây, thu hái vào lúc ra hoa, có thể dùng tươi hoặc phơi khô.
Thành phần hóa học: Dược liệu này chứa tinh dầu, avicularin, quercitrin, emodin, các sắc tố flavon, avicularosid, tannin, acid silicic. Ngoài ra còn có vitamin C, carotin, đường, tinh dầu, nhựa, sáp.
Một số lợi ích của dược liệu được nghiên cứu như sau:
1
Khi nói đến việc tìm ra phương pháp điều trị ung thư. Ngày càng có nhiều loại thảo mộc được đánh giá về đặc tính chống u và khả năng ức chế sự tăng sinh của tế bào ung thư. Các nhà nghiên cứu kết luận rằng các hợp chất phenolic có trong biển súc có tác dụng chống oxy hóa và chống khối u mạnh mẽ. Tuy nhiên, việc nghiên cứu dược liệu này còn ở bước đầu và cần nhiều nghiên cứu hơn nữa trước khi có thể xác nhận hiệu quả của nó.
Theo thông tin từ tạp chí Journal of Phamarceautical Sciences, chiết xuất cồn của rau đắng giúp ức chế tế bào ung thư vú dòng MCF – 7. Nghiên cứu ở Iran cũng cho kết quả tỷ lệ khá cao khả năng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư.
Rau đắng có tác dụng chống lại quá trình oxy hóa, khử các gốc tự do dẫn đến ngăn ức chế phát triển tế bào ung thư, có lợi cho các bệnh nhân mắc bệnh Parkinson, Alzheimer, tim mạch.
2
Theo nghiên cứu của A.D.Turova và một số tác giả Liên Xô cũ, rau đắng (ở vùng miền nam Liên Xô cũ) có tác dụng hạ huyết áp và hỗ trợ tăng hô hấp.
3
Theo nghiên cứu từ Liên xô cũ, dịch chiết nước của rau đắng có thể tăng co bóp tử cung, làm tăng thời gian đông máu, tăng lượng nước tiểu.
Nghiên cứu thuốc từ rau đắng cho sản phẩm thuốc avicularen (là hỗn hợp dịch chiết rau đắng từ cồn 70 độ và bã sau khi chiết với tỷ lệ 1:1). Avicularen làm tăng thời gian đông máu nhưng không ảnh hưởng tới độ nhớt máu của động vật nghiên cứu.
4
Theo thông tin công bố trên tạp chí Fitoterapia, nghiên cứu trong phòng thí nghiệm 11 hoạt chất flavonol glucuronides được chiết từ rau đắng đều cho kết quả chống oxy hóa và kháng viêm.
5
Nghiên cứu trên chuột cho thấy chiết xuất từ rau đắng giúp làm giảm cân, giảm mỡ trong máu, hạ huyết áp và ức chế các mảng xơ vữa động mạch. Đây được xem là tiềm năng ngăn chặn xơ vữa động mạch (theo tạp chí Journal of Ethnopharmacology).
6
Biển súc được dùng để điều trị các triệu chứng của cảm lạnh thông thường. Nó có đặc tính long đờm tự nhiên cũng như khả năng chống viêm có thể giúp giải phóng chất nhờn khỏi đường thở. Tuy nhiên, cần có nhiều nghiên cứu hơn nữa để khẳng định tác dụng của dược liệu này.
7
Biển súc chứa silica và flavonoid được biết là có tác dụng cải thiện độ bền của mạch máu. Ngoài ra còn giúp điều hòa lưu thông máu và giảm stress thành mạch. Do đó giúp ngăn ngừa chứng xơ vữa động mạch và đột quỵ tim.
8
Theo tạp chí Phytomedicine, thí nghiệm trên chuột bị căng thẳng trong 15 ngày liên tiếp dùng chiết xuất rau đắng quan sát thấy giảm mệt mỏi rõ rệt.
Ngoài ra, rau đắng có vitamin C với lượng khá cao có tác dụng giúp tăng cường sức đề kháng cho cơ thể, làm bền thành mạch.
Bên cạnh đó, một số thành phần tốt cho sức khỏe như: Tanin, saponin, flavonoid, alkaloid và sesquiterpene có khả năng kháng khuẩn rất tốt ở một số vi khuẩn gram âm và gram dương.
Rau đắng còn có công dụng hỗ trợ chữa cảm cúm, mụn nhọt, nhiễm trùng đường tiết niệu hay tiêu hóa.
9
Viêm nướu là trạng tổn thương viêm cấp hay mãn tính xảy ra ở tổ chức phần mềm xung quanh răng. Viêm nướu gây ra các cơn đau và khó chịu ở miệng, thường được điều trị bằng thuốc kháng sinh. Do nguy cơ tác dụng phụ và mối lo ngại ngày càng tăng về tình trạng kháng thuốc kháng sinh, các nhà nghiên cứu đã xem xét về các biện pháp từ thảo dược.
Nghiên cứu đánh giá hiệu quả của Polygonum aviculare đối với bệnh viêm lợi. Tuy nhiên, chúng ta vẫn cần nhiều nghiên cứu hơn để chứng minh tác dụng này.
Lưu ý khi dùng biển súc
Độc tính: Biển súc được xem là tương đối an toàn với người nhưng không nên dùng làm thức ăn cho động vật như ngựa, cừu vì có thể gây rối loạn tiêu hóa. Nhất là chim bồ câu vì chúng rất mẫn cảm với độc tính của biển súc. Bên cạnh đó, độc tính của biển súc khi nghiên cứu trên thỏ và mèo cho thấy liều gây chết bằng đường uống là 20 mg/ kg thể trọng.
Biển súc có vị đắng, tính hàn. Vì vậy, không nên lạm dụng dung để tránh làm hao tổn tinh khí.
Với những tác dụng hỗ trợ điều trị bệnh mà biển súc mang lại, không có gì khó hiểu khi biển súc lại được xem là loại thảo dược rất đáng để trồng trong vườn nhà. Tuy nhiên, khi sử dụng biển súc, cần thận trọng hỏi ý kiến bác sĩ để tránh những rủi ro không đáng có.
Xem tiếp...
Tên khoa học: Polygonum aviculare L. Họ: Polygonaceae (Rau răm).
Đặc điểm tự nhiên:
- Rau đắng là loại cây cỏ nhỏ, mọc bò trên mặt đất.
- Thân cây có màu đỏ tím, có khi cây mọc cao khoảng 10 đến 30cm.
- Lá rau đắng nhỏ, mọc so le và có bẹ chìa. Phiến lá rộng 0,4cm, chiều dài lá 1,5 – 2cm. Hoa màu hồng tím hoặc trắng, mọc thường 3 – 4 hoa ở kẽ lá. Quả ở cạnh, chứa một hạt đầu đen. Mùa hoa kéo dài suốt mùa hè.
Phân bố, thu hái, chế biến:
- Rau đắng phân bố rộng rãi tại Việt Nam, nhiều nhất ở Cao Bằng, Lạng Sơn, Bắc Ninh, Bắc Giang, Hà Nội.
- Rau đắng được trồng bằng hạt hoặc cây con và thường được thu hái toàn cây (cả rễ) vào mùa xuân, hạ.
- Rau đắng có thể dùng tươi hay phơi khô để dành dùng dần.
Bộ phận dùng: Dùng toàn cây, thu hái vào lúc ra hoa, có thể dùng tươi hoặc phơi khô.
Thành phần hóa học: Dược liệu này chứa tinh dầu, avicularin, quercitrin, emodin, các sắc tố flavon, avicularosid, tannin, acid silicic. Ngoài ra còn có vitamin C, carotin, đường, tinh dầu, nhựa, sáp.
Một số lợi ích của dược liệu được nghiên cứu như sau:
1
Ung thư
Khi nói đến việc tìm ra phương pháp điều trị ung thư. Ngày càng có nhiều loại thảo mộc được đánh giá về đặc tính chống u và khả năng ức chế sự tăng sinh của tế bào ung thư. Các nhà nghiên cứu kết luận rằng các hợp chất phenolic có trong biển súc có tác dụng chống oxy hóa và chống khối u mạnh mẽ. Tuy nhiên, việc nghiên cứu dược liệu này còn ở bước đầu và cần nhiều nghiên cứu hơn nữa trước khi có thể xác nhận hiệu quả của nó.
Theo thông tin từ tạp chí Journal of Phamarceautical Sciences, chiết xuất cồn của rau đắng giúp ức chế tế bào ung thư vú dòng MCF – 7. Nghiên cứu ở Iran cũng cho kết quả tỷ lệ khá cao khả năng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư.
Rau đắng có tác dụng chống lại quá trình oxy hóa, khử các gốc tự do dẫn đến ngăn ức chế phát triển tế bào ung thư, có lợi cho các bệnh nhân mắc bệnh Parkinson, Alzheimer, tim mạch.
2
Hạ huyết áp, tăng cường hô hấp
Theo nghiên cứu của A.D.Turova và một số tác giả Liên Xô cũ, rau đắng (ở vùng miền nam Liên Xô cũ) có tác dụng hạ huyết áp và hỗ trợ tăng hô hấp.
3
Tăng co bóp tử cung, tăng thời gian đông máu, tăng lượng nước tiểu
Theo nghiên cứu từ Liên xô cũ, dịch chiết nước của rau đắng có thể tăng co bóp tử cung, làm tăng thời gian đông máu, tăng lượng nước tiểu.
Nghiên cứu thuốc từ rau đắng cho sản phẩm thuốc avicularen (là hỗn hợp dịch chiết rau đắng từ cồn 70 độ và bã sau khi chiết với tỷ lệ 1:1). Avicularen làm tăng thời gian đông máu nhưng không ảnh hưởng tới độ nhớt máu của động vật nghiên cứu.
4
Chống viêm và chống oxy hóa
Theo thông tin công bố trên tạp chí Fitoterapia, nghiên cứu trong phòng thí nghiệm 11 hoạt chất flavonol glucuronides được chiết từ rau đắng đều cho kết quả chống oxy hóa và kháng viêm.
5
Ức chế xơ vữa động mạch
Nghiên cứu trên chuột cho thấy chiết xuất từ rau đắng giúp làm giảm cân, giảm mỡ trong máu, hạ huyết áp và ức chế các mảng xơ vữa động mạch. Đây được xem là tiềm năng ngăn chặn xơ vữa động mạch (theo tạp chí Journal of Ethnopharmacology).
6
Hỗ trợ hệ hộ hấp
Biển súc được dùng để điều trị các triệu chứng của cảm lạnh thông thường. Nó có đặc tính long đờm tự nhiên cũng như khả năng chống viêm có thể giúp giải phóng chất nhờn khỏi đường thở. Tuy nhiên, cần có nhiều nghiên cứu hơn nữa để khẳng định tác dụng của dược liệu này.
7
Tác dụng trên hệ tim mạch
Biển súc chứa silica và flavonoid được biết là có tác dụng cải thiện độ bền của mạch máu. Ngoài ra còn giúp điều hòa lưu thông máu và giảm stress thành mạch. Do đó giúp ngăn ngừa chứng xơ vữa động mạch và đột quỵ tim.
8
Giúp giảm mệt mỏi
Theo tạp chí Phytomedicine, thí nghiệm trên chuột bị căng thẳng trong 15 ngày liên tiếp dùng chiết xuất rau đắng quan sát thấy giảm mệt mỏi rõ rệt.
Ngoài ra, rau đắng có vitamin C với lượng khá cao có tác dụng giúp tăng cường sức đề kháng cho cơ thể, làm bền thành mạch.
Bên cạnh đó, một số thành phần tốt cho sức khỏe như: Tanin, saponin, flavonoid, alkaloid và sesquiterpene có khả năng kháng khuẩn rất tốt ở một số vi khuẩn gram âm và gram dương.
Rau đắng còn có công dụng hỗ trợ chữa cảm cúm, mụn nhọt, nhiễm trùng đường tiết niệu hay tiêu hóa.
9
Viêm nướu
Viêm nướu là trạng tổn thương viêm cấp hay mãn tính xảy ra ở tổ chức phần mềm xung quanh răng. Viêm nướu gây ra các cơn đau và khó chịu ở miệng, thường được điều trị bằng thuốc kháng sinh. Do nguy cơ tác dụng phụ và mối lo ngại ngày càng tăng về tình trạng kháng thuốc kháng sinh, các nhà nghiên cứu đã xem xét về các biện pháp từ thảo dược.
Nghiên cứu đánh giá hiệu quả của Polygonum aviculare đối với bệnh viêm lợi. Tuy nhiên, chúng ta vẫn cần nhiều nghiên cứu hơn để chứng minh tác dụng này.
Lưu ý khi dùng biển súc
Độc tính: Biển súc được xem là tương đối an toàn với người nhưng không nên dùng làm thức ăn cho động vật như ngựa, cừu vì có thể gây rối loạn tiêu hóa. Nhất là chim bồ câu vì chúng rất mẫn cảm với độc tính của biển súc. Bên cạnh đó, độc tính của biển súc khi nghiên cứu trên thỏ và mèo cho thấy liều gây chết bằng đường uống là 20 mg/ kg thể trọng.
Biển súc có vị đắng, tính hàn. Vì vậy, không nên lạm dụng dung để tránh làm hao tổn tinh khí.
Với những tác dụng hỗ trợ điều trị bệnh mà biển súc mang lại, không có gì khó hiểu khi biển súc lại được xem là loại thảo dược rất đáng để trồng trong vườn nhà. Tuy nhiên, khi sử dụng biển súc, cần thận trọng hỏi ý kiến bác sĩ để tránh những rủi ro không đáng có.
Xem tiếp...