SỨC KHỎE - GIA ĐÌNH

Chuyên đề: Chia sẽ kinh nghiệm phòng ngừa bệnh, Kinh nghiệm vàng khám phụ khoa, Kinh nghiệm vàng khi quan hệ tình dục, Review kinh nghiệm khám nam khoa nhanh chóng, Hướng dẫn theo dõi chăm sóc sức khỏe trẻ em, Chia sẽ kinh nghiệm bà bầu

Chia sẻ nhóm

Tổng Quan

Loại
SỨC KHỎE
Tổng thành viên
59
Tổng sự kiện
0
Tổng số thảo luận
10K
Tổng lượt xem
331K

Em bé sinh non 30 tuần có nuôi được không? Chăm sóc như thế nào?

Ngô Thanh Vân

Fan Cứng
Em bé sinh non 30 tuần có thể phải đối mặt với những nguy cơ gì? Chăm sóc thế nào? Vào năm 2020, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ước tính có khoảng 13,4 triệu trẻ sinh non, tỷ lệ sinh non là 1/10 trẻ sơ sinh. Trẻ sinh non có nhiều nguy cơ tiềm ẩn, có thể đối mặt với nhiều khuyết tật về học tập, thị giác, thính giác và nhiều vấn đề khác. (1)

Em bé sinh non 30 tuần tuổi


Sinh non là gì?​


“Sinh non” là thuật ngữ để chỉ những em bé sơ sinh sinh ra trước thai tuần thứ 37. Mức độ sinh non thường được mô tả theo tuổi thai, thông thường được chia làm 4 nhóm:

  • Sinh non muộn: Trẻ được sinh ra từ 34 – 36 tuần 6 ngày tuổi thai.
  • Sinh non trung bình: Trẻ được sinh ra từ 32 – 33 tuần 6 ngày tuổi thai.
  • Sinh rất non: Trẻ được sinh ra từ 28 – 31 tuần 6 ngày tuổi thai.
  • Sinh cực non: Trẻ được sinh trước 28 tuần tuổi thai.

Trẻ sinh non có thể do chuyển dạ non tự nhiên hoặc có chỉ định y tế thực hiện chuyển dạ sớm, sinh mổ. Trẻ sinh non có sức khỏe kém, dễ gặp các vấn đề y tế phức tạp hơn so với trẻ sơ sinh đủ tháng. Trẻ sinh càng non, các nguy cơ này càng cao.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), sinh non là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở trẻ em dưới 5 tuổi. Do vậy trẻ sinh non cần được chăm sóc tích cực ngay từ những ngày đầu đời để phòng ngừa biến chứng, ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe và cuộc sống về sau.

chăm sóc đúng cách trẻ sẽ bắt kịp tốc độ phát triển
Trẻ sinh non khi được chăm sóc đúng cách sẽ bắt kịp tốc độ phát triển của trẻ sinh đủ tháng khi được 2 – 3 tuổi hiệu chỉnh.

Nguyên nhân khiến trẻ sinh non ở tuần 30​


Sinh non có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau, thậm chí nhiều trường hợp không xác định được nguyên nhân cụ thể. Đáng lưu ý, bất kỳ thai phụ nào cũng có thể sinh non. Dưới đây là một số yếu tố làm tăng nguy cơ sinh non ở thai tuần thứ 30, chị em cần lưu ý:

  • Có tiền sử sinh non.
  • Từng sảy thai hoặc phá thai trước đó.
  • Sinh đôi, sinh ba (đa thai).
  • Khoảng cách giữa hai lần mang thai quá sớm.
  • Mẹ bầu bị viêm nhiễm phụ khoa.
  • Mẹ bầu gặp các vấn đề sức khỏe thai kỳ như: tiểu đường, cao huyết áp, tiền sản giật, các bệnh lý về tim mạch, rối loạn đông máu,…
  • Bánh nhau có vấn đề: nhau thai bong sớm, suy bánh nhau, không thể cung cấp đủ oxy cho thai nhi,…
  • Tử cung hoặc cổ tử cung của mẹ bầu suy yếu, cổ tử cung ngắn.
  • Thường xuyên tiếp xúc với các hóa chất độc hại, có lối sống không lành mạnh: Sử dụng bia rượu, ma túy, hút thuốc lá, hút thuốc lá thụ động, thiếu ngủ, làm việc quá sức, căng thẳng, lo âu, áp lực,…
  • Chấn thương thể chất trong thai kỳ.
  • Thiếu hoặc thừa cân trước khi mang thai.
  • Mang thai nhờ các phương pháp hỗ trợ sinh sản như thụ tinh trong ống nghiệm (IVF), thụ tinh nhân tạo (IUI). (2)

Hình ảnh em bé sinh non 30 tuần​


Một số hình ảnh về em bé sinh non 30 tuần:

Trẻ sinh non 30 tuần


Bé sinh non 30 tuần tuổi


Bé sinh non 30 tuần


Trẻ sinh non 30 tuần tuổi


Em bé sinh non 30 tuần có nguy cơ gì?​


Các ảnh hưởng do sinh non ở tuần thứ 30 của thai kỳ có thể được khắc phục theo thời gian nhưng cũng có một số vấn đề khác có thể đi theo trẻ đến suốt đời. Một số biến chứng ở trẻ sinh non 30 tuần gồm:

  • Các vấn đề về tim mạch: Còn ống động mạch, suy tim. Mạch máu của trẻ sinh non chưa đủ khả năng để duy trình ổn định quá trình lưu thông máu nên trẻ rất dễ bị huyết áp thấp, cần sử dụng các thuốc vận mạch để nâng huyết áp.
  • Các vấn đề về hô hấp: Ở trẻ sinh non ở tuần 30 có nguy cơ cao bị suy hô hấp do bệnh lý màng trong (thiếu chất Surfactant) và cần được hỗ trợ thở máy hoặc thở CPAP. Một số trẻ cần bơm Surfactant để điều trị bệnh màng trong. Ngoài ra, các cơ quan hô hấp của trẻ còn yếu nên trẻ tự thở chưa hiệu quả, cần được hỗ trợ thông khí áp lực dương liên tục hoặc ngắt quãng. Trung khu hô hấp còn non yếu nên dễ gây ngừng thở. Tình trạng này sẽ được cải thiện dần khi trẻ lớn dần, thường sẽ hết khi trẻ được 34 – 35 tuần hiệu chỉnh. Một số biến chứng có thể xảy ra như: viêm phổi, bệnh phổi mạn, tăng áp phổi,… nhất là ở trẻ có cân nặng thấp, được hỗ trợ thở máy dài ngày.
  • Các vấn đề về thần kinh: Trẻ có nguy cơ mắc phải các bệnh lý thần kinh như xuất huyết não, bại não, nhuyễn hóa chất trắng quanh não. Tỷ lệ mắc các bệnh này thấp hơn ở nhóm trẻ sinh non từ 30 tuần tuổi trở lên. Tuy nhiên, vẫn có thể xảy ra. Trẻ sinh non cần được theo dõi lâu dài sự phát triển về tâm thần, vận động cho đến tuổi đi học.
  • Thân nhiệt thấp: Trẻ sinh non dễ bị hạ thân nhiệt do diện tích da so với tổng diện tích cơ thể lớn, lớp mỡ dưới da còn mỏng, ít, đặc biệt là lớp mỡ nâu. Trong tâm điều nhiệt của em bé sinh non 30 tuần chưa trưởng thành. Do đó, trẻ cần được nằm giường sưởi hoặc lồng ấp, kết hợp biện pháp Kangaroo (da kề da với bố hoặc mẹ) để tránh các biến chứng do hạ thân nhiệt gây ra.
  • Các vấn đề về hệ tiêu hóa: Trẻ sinh non thường gặp phải các vấn đề rối loạn tiêu hóa: ví dụ: kém hoặc chậm dung nạp sữa, ăn không tiêu trong những ngày đầu, nhiễm trùng ruột, nguy hiểm hơn là viêm ruột hoại tử có thể đe dọa tính mạng của trẻ. Tình trạng này phổ biến hơn ở trẻ không được nuôi bằng sữa mẹ. Nếu cần, trẻ sẽ được nuôi dưỡng bằng đường tĩnh mạch và cho ăn sữa tăng dần. Sữa mẹ sẽ được ưu tiên sử dụng và sữa mẹ thanh trùng có thể được sử dụng nếu mẹ chưa có sữa.
  • Vấn đề về máu: Do hệ tạo máu ở em bé sinh non 30 tuần chưa trưởng thành nên trẻ dễ bị thiếu máu và có nguy cơ cao phải truyền máu. Kẹp và cắt rốn chậm sau sinh giúp giảm thiếu máu ở trẻ sinh non. Các tình trạng như giảm bạch cầu hạt thoáng qua,… sẽ cải thiện dần khi trẻ lớn dần và được bổ sung sắt sớm, khi được 3 – 4 tuần tuổi.
  • Hệ thống miễn dịch yếu: Trẻ sinh non có hệ miễn dịch chưa trưởng thành, đồng thời kháng thể từ mẹ truyền sang lại chủ yếu vào những tuần cuối của thai kỳ. Điều này khiến trẻ dễ mắc các bệnh nhiễm trùng, hay ốm đau và khó hồi phục khi mắc bệnh. Hơn nữa, vì nhiều lý do khác, trẻ sinh non được tiêm vaccine ngừa bệnh muộn hơn.
  • Hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh (SISD).
  • Rối loạn vận động, hành vi.
  • Trẻ gặp các vấn đề về thị giác, thính giác, răng miệng: Trẻ sinh non ở tuần thứ 30 có thể gặp các vấn đề về mắt như bệnh võng mạc ở trẻ sinh non – ROP do thở oxy nồng độ cao và kéo dài, giảm hoặc mất thính lực…
Rửa sạch tay với xà phòng khử khuẩn trước khi chăm sóc trẻ
Rửa sạch tay với xà phòng khử khuẩn trước khi chăm sóc trẻ.

Cách chăm sóc trẻ sinh non 30 tuần​


Khi mới chào đời, trẻ sinh non 30 tuần sẽ được bác sĩ và các nhân viên y tế chăm sóc tại khoa Hồi sức sơ sinh cho đến khi trẻ phát triển đầy đủ, tình trạng sức khỏe ổn định hơn. Một số phương pháp y tế được thực hiện trong chăm sóc trẻ sinh non ở giai đoạn này:

  • Cho trẻ nằm trong lồng ấp giúp duy trì nhiệt độ và độ ẩm phù hợp, tránh hạ thân nhiệt và mất nước qua da. Trẻ sẽ được ra khỏi lồng ấp khi đạt cân nặng khoảng 1.600 – 1.800 gram.
  • Hỗ trợ hô hấp: Trẻ được hỗ trợ hô hấp bằng máy xâm nhập hoặc không xâm nhập, bơm Surfactant nếu có chỉ định.
  • Theo dõi nhịp tim, huyết áp.
  • Cho trẻ ăn qua ống thông dạ dày do trẻ chưa thể bú mẹ hoặc bú bình cho tới khi trẻ được 33 – 34 tuần hiệu chỉnh.
  • Truyền dịch qua đường nuôi dưỡng tĩnh mạch nhằm đảm bảo trẻ được bổ sung đủ dưỡng chất cần thiết để phát triển.
  • Chiếu đèn khi trẻ bị vàng da.
  • Sử dụng kháng sinh nếu trẻ bị nhiễm khuẩn. Ngưng dùng kháng sinh ngay lập tức nếu không có bằng chứng nhiễm khuẩn.

Khi trẻ đạt được một số cột mốc cơ bản như đạt đủ cân nặng, có thể tự thở – không còn cơn ngừng thở, tự bú được, trẻ sẽ được xuất viện và tiếp tục chăm sóc tại nhà. Tại nhà, bố mẹ chăm sóc trẻ như chăm sóc các bé sơ sinh bình thường khác. Tuy nhiên, cần đảm bảo yếu tố vệ sinh và tiêm phòng. Trẻ cần được tiêm phòng đầy đủ theo lịch, người chăm sóc trẻ cũng cần được tiêm phòng các bệnh như cúm, phế cầu…. Bởi, hệ hô hấp, miễn dịch ở trẻ rất dễ bị ảnh hưởng bởi các tác nhân gây bệnh. Một số vấn đề cần lưu ý khi chăm sóc trẻ sinh non tại nhà:

  • Đưa trẻ đến bệnh viện ngay khi trẻ có các dấu hiệu như: Sốt, các dấu hiệu nhiễm bệnh, bú kém (lượng sữa bú giảm 50% so với bình thường), chậm tăng cân, chững cân.
  • Tạo không gian thông thoáng, sạch sẽ.
  • Thường xuyên khử khuẩn chăn màn, quần áo và các vật dụng cá nhân của trẻ.
  • Rửa tay sạch với xà phòng khử khuẩn trước khi tiếp xúc, chăm sóc trẻ.
  • Tránh cho trẻ tiếp xúc với nguồn bệnh, người đang có các dấu hiệu mắc bệnh, đặc biệt là bệnh về hô hấp.
  • Cho trẻ bú theo nhu cầu, bú đủ sữa và theo dõi cân nặng cho trẻ.
  • Vệ sinh hàng ngày cho trẻ theo hướng dẫn của bác sĩ.

Sự phát triển của trẻ sinh non 30 tuần tuổi​


Trẻ sinh non ở tuần thai thứ 30 được xếp vào nhóm “trẻ sinh non tháng”, cần được hỗ trợ tích cực từ y tế ngay từ khi chào đời để hô hấp, ăn uống cũng như đảm bảo đạt được các mốc phát triển cơ bản. Trẻ thường sẽ trông nhỏ hơn so với các bé sơ sinh đủ tháng, có thể được bao phủ bởi một lớp lông tơ. Kích thước đầu sẽ lớn hơn một chút so với các phần còn lại của cơ thể. Da trẻ mỏng hoặc nhăn nheo, hiện rõ gân dưới da.

Hầu hết em bé sinh non 30 tuần chưa thể tự thở nếu không được hỗ trợ hô hấp. Do vậy, để đảm bảo các chức năng của hệ hô hấp, khi mới chào đời, trẻ sẽ được hỗ trợ hô hấp bằng máy thở. Tiếp đó, trẻ sẽ được chuyển vào phòng chăm sóc đặc biệt (NICU) và được chăm sóc hoàn toàn bởi các nhân viên y tế. Khi trẻ đã dần ổn hơn, trẻ sẽ được chuyển qua chăm sóc theo phương pháp Kangaroo, da kề da với mẹ hoặc người thân.

Trong điều kiện chăm sóc tốt, hợp lý, trẻ sơ sinh từ tuần thứ 31 đến 33 sẽ phát triển nhanh chóng. Trẻ bắt đầu tăng cân, bụ bẫm hơn và dần có thể tự điều hòa thân nhiệt mà không cần sự hỗ trợ của lồng ấp. Các chuyển động của trẻ dần trở nên mượt hơn, trẻ có thể co chân, co tay. Tuy nhiên, trẻ vẫn cần được cho ăn qua ống thông dạ dày do phản xạ nuốt và mút chưa hoàn thiện.

Tuần thứ 32, trẻ đã dần cảm nhận được môi trường xung quanh bằng cả 5 giác quan. Vì vậy, trẻ sẽ dễ khóc, nấc hay hắt hơi khi bị kích thích bởi tiếng ồn hay ánh sáng chói.

Chu kỳ giấc ngủ của trẻ dần đi vào quỹ đạo, do đó trẻ thức nhiều hơn và những giác ngủ sâu cũng sẽ tăng lên. Trẻ có thể tập trung nhìn vào khuôn mặt của bố mẹ hay một vật thể thú vị nào đó và cũng có những phản ứng rõ khi nghe các âm thanh, giọng nói quen thuộc.

Các câu hỏi thường gặp​


Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp về trẻ sinh non 30 tuần:

1. Thai nhi 30 tuần nặng bao nhiêu?​


Trung bình các em bé sinh non 30 tuần sẽ có cân nặng khoảng 1,3kg và có chiều dài khoảng 39cm. Các chỉ số về cân nặng, chiều dài có thể thay đổi tùy vào từng trường hợp cụ thể, phụ thuộc vào sức khỏe của mẹ và bé cũng như cách chăm sóc thai kỳ của mẹ bầu. (3)

2. Trẻ sinh non 30 tuần có nuôi được không?​


Có. Khi trẻ sinh non 30 tuần mới chào đời, trẻ sẽ được hỗ trợ tích cực từ các nhân viên y tế. Tiếp đó, trẻ sẽ được chăm sóc tại bệnh viện cho đến khi sức khỏe ổn định mới được đưa về nhà cho bố mẹ chăm sóc. Do vậy, trẻ sinh non 30 tuần hoàn toàn có thể nuôi được. Tuy nhiên, khi chăm sóc trẻ tại nhà, bố mẹ cần lưu ý các yếu tố vệ sinh, nhiễm trùng, dinh dưỡng và đưa trẻ đến bệnh viện thăm khám định kỳ hoặc khi có dấu hiệu bất thường.

3. Trẻ sinh ra ở tuần thứ 30 có cần ở phòng chăm sóc đặc biệt (NICU) không?​


Có. Chăm sóc tại phòng chăm sóc đặc biệt (NICU) là lựa chọn tốt nhất cho trẻ sinh non 30 tuần. Tại đây, trẻ được đáp ứng đầy đủ các nhu cầu phát triển của trẻ: hỗ trợ hô hấp bằng máy thở, theo dõi huyết áp, nhịp tim, truyền dịch qua đường tĩnh mạch… Điều này giúp tạo nền tảng sức khỏe và phát triển về sau, em bé sinh non 30 tuần có thể phát triển khỏe mạnh, nhanh chóng bắt kịp tốc độ phát triển của trẻ sinh đủ tháng và giảm thiểu các nguy cơ do sinh non gây ra.

4. Em bé sinh non 30 tuần sẽ ở lại NICU trong bao lâu?​


Trong mỗi trường hợp cụ thể, thời gian trẻ được chăm sóc trong NICU sẽ khác nhau, phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe và tốc độ phát triển của trẻ. Khi trẻ đã đạt được một số mốc phát triển cơ bản, có thể được chăm sóc tại nhà, khỏe mạnh, trẻ sẽ được xuất viện. Do đó, thời gian trẻ ở phòng NICU có thể ít hơn hoặc bằng khoảng thời gian trẻ ra đời sớm hơn ngày dự sinh.

5. Tỷ lệ sống sót của em bé sinh non 30 tuần là bao nhiêu?​


Tỷ lệ sống sót của em bé sinh non 30 tuần là khá cao. Theo một số nghiên cứu, nếu được chăm sóc tích cực ngay từ giai đoạn đầu khi mới chào đời, tỷ lệ sống sót lên đến 98,5%. Tuy nhiên, trẻ vẫn phải đối mặt với một số vấn đề khác như: chậm phát triển, có vấn đề về thị giác, thính giác… (4)

6. Trẻ sinh ra ở tuần thứ 30 có thể tự thở được không?​


Hô hấp là một trong những vấn đề lớn được các bác sĩ Sơ sinh chú ý ngay từ thời điểm trẻ sinh non vừa mới chào đời. Trẻ sẽ được hỗ trợ bởi máy thở ngay từ khi lúc này để đảm bảo chức năng cũng như sự phát triển của các cơ quan hô hấp, phòng ngừa suy hô hấp sơ sinh.

Trong hành trình mang thai, thai nhi được cung cấp oxy thông qua bánh nhau và bắt đầu đến thai tuần thứ 30, các cơ quan hô hấp phát triển một cách nhanh chóng nhưng vẫn chưa đảm bảo có thể tự hô hấp. Do vậy, khi em bé sinh non 30 tuần, một số trẻ có thể tự thở được nhưng một số khác lại gặp khó khăn.

7. Phổi của trẻ có phát triển ở tuần thứ 30 không?​


Khi thai nhi được 26 tuần tuổi, phổi dưới phát triển, bắt đầu hình thành các phế nang. Quá trình này sẽ kéo dài đến tuần thứ 36 của thai kỳ nhằm đảm bảo các chức năng của hệ hô hấp, phổi của trẻ có thể đủ lớn và khỏe để tự thở. Do vậy, phổi của em bé sinh non 30 tuần tuổi vẫn trong giai đoạn phát triển và hoàn thiện.

8. Sau bao lâu em bé sinh non 30 tuần có thể bắt kịp trẻ sinh đủ tháng?​


Mặc dù gặp một số khó khăn về sức khỏe, phát triển, hầu hết em bé sinh non 30 tuần đều có thể đạt các mốc phát triển cơ bản và bắt kịp với sự phát triển của trẻ sinh đủ tháng khi đặt 2 – 3 tuổi hiệu chỉnh.

Để biết thêm thông tin về cách chăm sóc trẻ và những vấn đề về sức khỏe khác của trẻ, bạn có thể liên hệ Trung tâm sơ sinh, bệnh viện đa khoa Tâm Anh theo địa chỉ:

Hy vọng với những thông tin trên, quý phụ huynh đã hiểu rõ hơn về trẻ sinh non cũng như giải đáp các thắc mắc về “Em bé sinh non 30 tuần”. Khi chăm sóc trẻ sinh non, nếu gặp bất kỳ thắc mắc hay nhận thấy trẻ có dấu hiệu bất thường, phụ huynh nên thông báo cho bác sĩ chuyên khoa để được hỗ trợ càng sớm càng tốt.

Xem tiếp...
 
Top Bottom