BS Hà Nội
Fan Cứng
Chụp nhũ ảnh tầm soát ung thư vú là công cụ hữu hiệu để phát hiện bệnh trước khi có các triệu chứng hoặc sờ thấy khối u. Chụp nhũ ảnh tầm soát định kỳ ở người từ 40 tuổi, nhất là đối tượng có nguy cơ cao sẽ giúp nâng cao hiệu quả điều trị, cải thiện tiên lượng và chất lượng sống. Vậy chụp nhũ ảnh tầm soát ung thư vú là gì? Những lưu ý nào cần biết? Bài viết sau đây sẽ được thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Đỗ Thùy Giang, Trưởng khoa Ngoại Vú, BVĐK Tâm Anh TP.HCM giải đáp thắc mắc.
Tầm soát ung thư vú giúp phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm, điều trị hiệu quả, ít tốn kém, giữ lại được tuyến vú, đồng thời cải thiện tiên lượng và chất lượng sống của người bệnh.
Không phải tất cả các bệnh ung thư vú đều giống nhau. Khoảng 20% trường hợp ung thư là HER2 dương tính và 20% khác là bộ 3 âm tính liên quan đến các loại protein mà bướu biểu hiện. Các phân nhóm ung thư vú thuộc nhóm ác tính cao và có khả năng lan rộng hơn. Vì vậy, chẩn đoán sớm là việc làm đặc biệt quan trọng. Tuy nhiên, không ai biết rằng mình sẽ phát triển loại ung thư vú nào cho đến khi được chẩn đoán và sinh thiết.
Nếu bỏ qua chụp nhũ ảnh tầm soát ung thư vú thì nguy cơ bạn có thể bỏ sót bệnh hoặc phát hiện các khối u chậm trễ, điều này ảnh hưởng đến kết quả điều trị sau này.
Bác sĩ chẩn đoán hình ảnh hoặc bác sĩ chuyên về bệnh lý tuyến vú thường nói rằng “tất cả chúng ta đã phóng đại giá trị của chụp nhũ ảnh”. Phản ứng của bạn với điều này là gì? Có đồng ý không?
Các bác sĩ đồng ý với việc họ đã phóng đại giá trị của việc chụp nhũ ảnh tầm soát ở một mức độ nào đó. Điều này một phần đến từ hóa trị ung thư vú hiện nay cho hiệu quả cao trong cải thiện tiên lượng sống và giảm tái phát trên người bệnh ung thư vú giai đoạn sớm. Tuy nhiên, thực tế cho thấy tất cả người bệnh đều muốn được tầm soát để chẳng may mắc bệnh thì được chẩn đoán ung thư giai đoạn rất sớm và không cần hoá trị.
Chụp nhũ ảnh tầm soát ung thư vú là kỹ thuật giúp phát hiện những thay đổi ở người không có dấu hiệu hay triệu chứng ở vú. Mục tiêu của chụp nhũ ảnh tầm soát là phát hiện sớm ung thư khi bệnh ở giai đoạn rất sớm và điều trị ít xâm lấn hơn, giảm tỷ lệ tử vong do ung thư vú.
Các nghiên cứu về tầm soát ung thư vú hiện tại chưa thay đổi các khuyến nghị tầm soát chung, nhưng sẽ thúc đẩy một cuộc trao đổi giữa người bệnh và bác sĩ về cách áp dụng hướng dẫn tầm soát cho từng người, cũng như cách xử lý những dấu hiệu bất thường có thể phát hiện trên chụp nhũ ảnh.
Phụ nữ nên thực hiện đánh giá nguy cơ ung thư vú và áp dụng một kế hoạch tầm soát nguy cơ mắc bệnh. Ví dụ, người có nguy cơ trung bình thường được khuyên nên chụp nhũ ảnh hàng năm bắt đầu từ 40 tuổi. Người có nguy cơ thấp có thể bắt đầu chụp nhũ ảnh với tần suất ít hoặc muộn hơn. Trong khi người có nguy cơ cao nên bắt đầu chụp nhũ ảnh trước 40 tuổi, kết hợp với MRI vú.
Bằng cách biết được bản thân có nguy cơ mắc ung thư hay không, người bệnh và bác sĩ mới có thể đưa ra quyết định về việc tầm soát ung thư vú. Tư vấn và xét nghiệm di truyền cũng nên được xem xét thực hiện, nếu tiền sử cá nhân hoặc gia đình mang đột biến gen ung thư vú di truyền.
Chụp nhũ ảnh tầm soát là phương pháp giúp phát hiện ung thư khi bệnh ở giai đoạn rất sớm, từ đó điều trị ít xâm lấn hơn.
Bạn nên chọn chụp nhũ ảnh tầm soát ung thư vú ở những bệnh viện uy tín, bác sĩ chuyên về bệnh tuyến vú, cùng máy móc, thiết bị hiện đại. Dưới đây là những điều bạn cần lưu ý khi chụp nhũ ảnh tầm soát ung thư vú.
Trước khi chụp nhũ ảnh, bạn cần:
Sau khi chụp nhũ ảnh tầm soát ung thư vú, bạn nên lưu ý một số điều sau:
Chụp nhũ ảnh có thể phát hiện những sang thương ngay cả khi không sờ thấy khối u
Vấn đề lớn nhất ở đây là việc điều trị các khối u nhỏ, có thể nhìn thấy ngày càng rõ nét trên phim chụp nhũ ảnh hoặc hình ảnh kỹ thuật số. Tuy nhiên, việc điều trị tích cực không phải lúc nào cũng ngăn ngừa ung thư.
Ung thư vú nhỏ hơn cần điều trị ít xâm lấn hơn; do đó, mục tiêu là phát hiện và xử trí ung thư vú ở giai đoạn sớm nhất. Câu hỏi đặt ra là người bệnh nên xử trí bệnh ung thư vú của mình như thế nào nếu được chẩn đoán. Câu trả lời cho câu hỏi này sẽ phụ thuộc vào khả năng chịu đựng; kích thước, mức độ khối u; các lựa chọn điều trị có sẵn.
Các bác sĩ phẫu thuật vú cũng là nhà nghiên cứu tiên phong trong điều trị ung thư, với nhiệm vụ mở rộng phạm vi lựa chọn điều trị dành cho người mắc ung thư vú nhỏ, cùng mục tiêu giảm gánh nặng và tác dụng phụ của điều trị. Có thể áp dụng các phương pháp điều trị mới hơn bao gồm [1]:
Những đổi mới trong điều trị làm thay đổi cán cân lợi ích – rủi ro theo hướng có lợi cho việc phát hiện sớm và rủi ro điều trị được giảm thiểu đáng kể.
Dựa trên các nghiên cứu mới, bác sĩ khuyên người bệnh nên có ý kiến thứ hai nếu bác sĩ khuyên họ nên thử nghiệm nhiều hơn hoặc điều trị tích cực sau khi chụp nhũ ảnh? Có điều gì khác người bệnh có thể làm để bảo vệ mình khỏi ung thư vú cũng như điều trị không cần thiết?
Ý kiến thứ hai là một cách tuyệt vời để người bệnh đảm bảo rằng đã được thông báo về các lựa chọn điều trị và tầm soát ung thư vú. Tuy nhiên, cách tốt nhất để bảo vệ bản thân khỏi ung thư vú và các phương pháp điều trị tích cực là ngăn ngừa hoặc giảm thiểu hoàn toàn nguy cơ mắc bệnh. Mỗi nỗ lực sau đây đã được chứng minh làm giảm khoảng 20% nguy cơ ung thư vú, bao gồm:
Những nỗ lực này làm giảm nguy cơ ung thư vú nhưng không thể loại bỏ hoàn toàn. Vì vậy, thay vì lo lắng quá mức về ung thư vú, bác sĩ khuyến khích người bệnh tiếp tục tầm soát và hướng sự lo lắng của họ vào các hoạt động đã được chứng minh là giảm thiểu rủi ro.
Phụ nữ có nguy cơ cao và người từ 40 tuổi nên chụp nhũ ảnh tầm soát để sớm phát hiện những bất thường ở tuyến vú.
Khoa Ngoại Vú, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM với đội ngũ chuyên gia đầu ngành, bác sĩ giàu kinh nghiệm trong việc khám, chẩn đoán, tư vấn, điều trị chuyên sâu tất cả các vấn đề liên quan đến tuyến vú, nhất là ung thư vú.
Ngoài ra, bệnh viện còn trang bị các máy móc, trang thiết bị hiện đại từ các nước Âu – Mỹ nhằm chẩn đoán bệnh chính xác nhất như máy siêu âm đàn hồi, máy chụp nhũ ảnh 3D, máy chụp cộng hưởng từ… giúp tất cả người bệnh cảm thấy an tâm và hài lòng khi đến khám và điều trị tại Bệnh viện Tâm Anh TP.HCM.
Hiểu rõ chụp nhũ ảnh tầm soát ung thư vú là gì? Những lưu ý cần biết? sẽ giúp bạn chủ động trong việc chăm sóc và bảo vệ sức khỏe tuyến vú. Ung thư vú là bệnh phổ biến ở nữ. Vì vậy, dù là đối tượng có nguy cơ cao hay không, việc chụp nhũ ảnh tầm soát ung thư vú định kỳ giúp phát hiện sớm bệnh, tăng tỷ lệ chữa khỏi và bảo tồn vú.
Xem tiếp...
Tại sao cần tầm soát ung thư vú?
Tầm soát ung thư vú giúp phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm, điều trị hiệu quả, ít tốn kém, giữ lại được tuyến vú, đồng thời cải thiện tiên lượng và chất lượng sống của người bệnh.
Không phải tất cả các bệnh ung thư vú đều giống nhau. Khoảng 20% trường hợp ung thư là HER2 dương tính và 20% khác là bộ 3 âm tính liên quan đến các loại protein mà bướu biểu hiện. Các phân nhóm ung thư vú thuộc nhóm ác tính cao và có khả năng lan rộng hơn. Vì vậy, chẩn đoán sớm là việc làm đặc biệt quan trọng. Tuy nhiên, không ai biết rằng mình sẽ phát triển loại ung thư vú nào cho đến khi được chẩn đoán và sinh thiết.
Nếu bỏ qua chụp nhũ ảnh tầm soát ung thư vú thì nguy cơ bạn có thể bỏ sót bệnh hoặc phát hiện các khối u chậm trễ, điều này ảnh hưởng đến kết quả điều trị sau này.
Bác sĩ chẩn đoán hình ảnh hoặc bác sĩ chuyên về bệnh lý tuyến vú thường nói rằng “tất cả chúng ta đã phóng đại giá trị của chụp nhũ ảnh”. Phản ứng của bạn với điều này là gì? Có đồng ý không?
Các bác sĩ đồng ý với việc họ đã phóng đại giá trị của việc chụp nhũ ảnh tầm soát ở một mức độ nào đó. Điều này một phần đến từ hóa trị ung thư vú hiện nay cho hiệu quả cao trong cải thiện tiên lượng sống và giảm tái phát trên người bệnh ung thư vú giai đoạn sớm. Tuy nhiên, thực tế cho thấy tất cả người bệnh đều muốn được tầm soát để chẳng may mắc bệnh thì được chẩn đoán ung thư giai đoạn rất sớm và không cần hoá trị.
Chụp nhũ ảnh tầm soát ung thư vú là gì?
Chụp nhũ ảnh tầm soát ung thư vú là kỹ thuật giúp phát hiện những thay đổi ở người không có dấu hiệu hay triệu chứng ở vú. Mục tiêu của chụp nhũ ảnh tầm soát là phát hiện sớm ung thư khi bệnh ở giai đoạn rất sớm và điều trị ít xâm lấn hơn, giảm tỷ lệ tử vong do ung thư vú.
Các nghiên cứu về tầm soát ung thư vú hiện tại chưa thay đổi các khuyến nghị tầm soát chung, nhưng sẽ thúc đẩy một cuộc trao đổi giữa người bệnh và bác sĩ về cách áp dụng hướng dẫn tầm soát cho từng người, cũng như cách xử lý những dấu hiệu bất thường có thể phát hiện trên chụp nhũ ảnh.
Phụ nữ nên thực hiện đánh giá nguy cơ ung thư vú và áp dụng một kế hoạch tầm soát nguy cơ mắc bệnh. Ví dụ, người có nguy cơ trung bình thường được khuyên nên chụp nhũ ảnh hàng năm bắt đầu từ 40 tuổi. Người có nguy cơ thấp có thể bắt đầu chụp nhũ ảnh với tần suất ít hoặc muộn hơn. Trong khi người có nguy cơ cao nên bắt đầu chụp nhũ ảnh trước 40 tuổi, kết hợp với MRI vú.
Bằng cách biết được bản thân có nguy cơ mắc ung thư hay không, người bệnh và bác sĩ mới có thể đưa ra quyết định về việc tầm soát ung thư vú. Tư vấn và xét nghiệm di truyền cũng nên được xem xét thực hiện, nếu tiền sử cá nhân hoặc gia đình mang đột biến gen ung thư vú di truyền.
Bạn nên chọn chụp nhũ ảnh tầm soát ung thư vú ở những bệnh viện uy tín, bác sĩ chuyên về bệnh tuyến vú, cùng máy móc, thiết bị hiện đại. Dưới đây là những điều bạn cần lưu ý khi chụp nhũ ảnh tầm soát ung thư vú.
1. Trước khi chụp nhũ ảnh
Trước khi chụp nhũ ảnh, bạn cần:
- Chuẩn bị và mang theo hồ sơ y tế, những tài liệu về các chẩn đoán tuyến vú từng làm.
- Cung cấp cho bác sĩ những triệu chứng hoặc dấu hiệu bất thường của tuyến vú nếu có.
- Mặc áo rộng để quá trình kiểm tra được nhanh chóng, dễ dàng.
- Không bôi mỹ phẩm lên ngực và nách trước khi chụp nhũ ảnh.
- Kiểm tra lịch khám và đến đúng giờ.
2. Sau khi chụp nhũ ảnh
Sau khi chụp nhũ ảnh tầm soát ung thư vú, bạn nên lưu ý một số điều sau:
- Tự khám vú hàng tháng sau kỳ kinh nguyệt để sớm phát hiện những thay đổi bất thường.
- Thường xuyên chăm sóc da ở vùng ngực.
- Tái khám định kỳ theo chỉ định của bác sĩ.
- Xây dựng và duy trì lối sống lành mạnh: ăn uống cân đối, đảm bảo đủ dưỡng chất, kết hợp rèn luyện thể thao đều đặn, hạn chế uống rượu bia và hút thuốc lá.
Những lưu ý khi tầm soát ung thư vú bằng chụp nhũ ảnh
Vấn đề lớn nhất ở đây là việc điều trị các khối u nhỏ, có thể nhìn thấy ngày càng rõ nét trên phim chụp nhũ ảnh hoặc hình ảnh kỹ thuật số. Tuy nhiên, việc điều trị tích cực không phải lúc nào cũng ngăn ngừa ung thư.
Ung thư vú nhỏ hơn cần điều trị ít xâm lấn hơn; do đó, mục tiêu là phát hiện và xử trí ung thư vú ở giai đoạn sớm nhất. Câu hỏi đặt ra là người bệnh nên xử trí bệnh ung thư vú của mình như thế nào nếu được chẩn đoán. Câu trả lời cho câu hỏi này sẽ phụ thuộc vào khả năng chịu đựng; kích thước, mức độ khối u; các lựa chọn điều trị có sẵn.
Các bác sĩ phẫu thuật vú cũng là nhà nghiên cứu tiên phong trong điều trị ung thư, với nhiệm vụ mở rộng phạm vi lựa chọn điều trị dành cho người mắc ung thư vú nhỏ, cùng mục tiêu giảm gánh nặng và tác dụng phụ của điều trị. Có thể áp dụng các phương pháp điều trị mới hơn bao gồm [1]:
- Phương pháp đông lạnh được thực hiện bằng cách sử dụng một dụng cụ giống như kim đưa vào khối u để tiêu diệt các khối u nhỏ. Phương pháp này không xâm lấn bằng cách đông lạnh mô và không cần phẫu thuật cắt bỏ.
- Xạ trị trong phẫu thuật: phương pháp điều trị bức xạ tập trung được sử dụng cho khoang cắt bỏ khối u trong quá trình phẫu thuật, tại thời điểm cắt bỏ khối u thay thế liệu trình xạ trị sau phẫu thuật kéo dài 6 tuần và giảm tác dụng phụ của bức xạ.
- Lập bản đồ đảo ngược vùng nách: thủ thuật loại bỏ hạch bạch huyết giúp giảm nguy cơ phù bạch huyết hoặc sưng cánh tay do phẫu thuật hạch, bằng cách xác định và bảo tồn các hạch bạch huyết quan trọng đối với cánh tay.
Những đổi mới trong điều trị làm thay đổi cán cân lợi ích – rủi ro theo hướng có lợi cho việc phát hiện sớm và rủi ro điều trị được giảm thiểu đáng kể.
Dựa trên các nghiên cứu mới, bác sĩ khuyên người bệnh nên có ý kiến thứ hai nếu bác sĩ khuyên họ nên thử nghiệm nhiều hơn hoặc điều trị tích cực sau khi chụp nhũ ảnh? Có điều gì khác người bệnh có thể làm để bảo vệ mình khỏi ung thư vú cũng như điều trị không cần thiết?
Ý kiến thứ hai là một cách tuyệt vời để người bệnh đảm bảo rằng đã được thông báo về các lựa chọn điều trị và tầm soát ung thư vú. Tuy nhiên, cách tốt nhất để bảo vệ bản thân khỏi ung thư vú và các phương pháp điều trị tích cực là ngăn ngừa hoặc giảm thiểu hoàn toàn nguy cơ mắc bệnh. Mỗi nỗ lực sau đây đã được chứng minh làm giảm khoảng 20% nguy cơ ung thư vú, bao gồm:
- Tập thể dục tim mạch ít nhất 30 phút/ngày, 5 lần/tuần.
- Ăn 5 phần trái cây và rau quả mỗi ngày.
- Loại bỏ mỡ thừa trong cơ thể.
Những nỗ lực này làm giảm nguy cơ ung thư vú nhưng không thể loại bỏ hoàn toàn. Vì vậy, thay vì lo lắng quá mức về ung thư vú, bác sĩ khuyến khích người bệnh tiếp tục tầm soát và hướng sự lo lắng của họ vào các hoạt động đã được chứng minh là giảm thiểu rủi ro.
Nên chụp nhũ ảnh tầm soát ung thư vú ở đâu?
Khoa Ngoại Vú, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM với đội ngũ chuyên gia đầu ngành, bác sĩ giàu kinh nghiệm trong việc khám, chẩn đoán, tư vấn, điều trị chuyên sâu tất cả các vấn đề liên quan đến tuyến vú, nhất là ung thư vú.
Ngoài ra, bệnh viện còn trang bị các máy móc, trang thiết bị hiện đại từ các nước Âu – Mỹ nhằm chẩn đoán bệnh chính xác nhất như máy siêu âm đàn hồi, máy chụp nhũ ảnh 3D, máy chụp cộng hưởng từ… giúp tất cả người bệnh cảm thấy an tâm và hài lòng khi đến khám và điều trị tại Bệnh viện Tâm Anh TP.HCM.
Hiểu rõ chụp nhũ ảnh tầm soát ung thư vú là gì? Những lưu ý cần biết? sẽ giúp bạn chủ động trong việc chăm sóc và bảo vệ sức khỏe tuyến vú. Ung thư vú là bệnh phổ biến ở nữ. Vì vậy, dù là đối tượng có nguy cơ cao hay không, việc chụp nhũ ảnh tầm soát ung thư vú định kỳ giúp phát hiện sớm bệnh, tăng tỷ lệ chữa khỏi và bảo tồn vú.
Xem tiếp...