SỨC KHỎE - GIA ĐÌNH

Chuyên đề: Chia sẽ kinh nghiệm phòng ngừa bệnh, Kinh nghiệm vàng khám phụ khoa, Kinh nghiệm vàng khi quan hệ tình dục, Review kinh nghiệm khám nam khoa nhanh chóng, Hướng dẫn theo dõi chăm sóc sức khỏe trẻ em, Chia sẽ kinh nghiệm bà bầu

Chia sẻ nhóm

Tổng Quan

Loại
SỨC KHỎE
Tổng thành viên
59
Tổng sự kiện
0
Tổng số thảo luận
10K
Tổng lượt xem
331K

Chụp CT thận ứ nước: Khi nào cần thực hiện và quy trình ra sao?

BS Hà Nội

Fan Cứng
Kết quả thận ứ nước trên CT scan thường cho thấy có bất thường bên trong hoặc bên ngoài đường tiết niệu chặn dòng nước tiểu ra khỏi thận. Vậy chụp CT thận ứ nước (hay chụp CT chẩn đoán thận ứ nước) là gì, quy trình thực hiện ra sao?

chụp ct thận ứ nước


* Bài viết sử dụng “chụp CT thận ứ nước” để gần gũi, dễ hiểu hơn với người dân.

Để nhận được kết quả chụp CT thận ứ nước chính xác, người bệnh nên thực hiện kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh này ở cơ sở y tế uy tín. Người bệnh cần tuân thủ đúng theo hướng dẫn của bác sĩ/kỹ thuật viên khi chụp CT thận ứ nước.

CT thận ứ nước là gì?


CT thận ứ nước là kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh cho thấy sự giãn nở của hệ thống thoát nước tại thận, bao gồm các đài nhỏ, đài lớn, bể thận. Hình ảnh thận ứ nước trên CT scan có thể cho thấy một hoặc cả hai thận bị ảnh hưởng. Khi nước tiểu không thể thoát ra khỏi thận đúng cách thì cơ quan này có thể bị sưng lên hoặc căng ra.

kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh cho thấy sự giãn nở của hệ thống thoát nước tại thận, bao gồm các đài nhỏ, đài lớn, bể thận. Hình ảnh thận ứ nước trên CT scan có thể cho thấy một hoặc cả hai thận bị ảnh hưởng. Khi nước tiểu không thể thoát ra khỏi thận đúng cách thì cơ quan này có thể bị sưng lên hoặc căng ra.

Thận ứ nước có thể được nhìn thấy trên CT scan không?


Chụp CT thận ứ nước có thể giúp bác sĩ nhìn thấy tình trạng tổn thương của thận. CT không cản quang thường được sử dụng để tìm sỏi đường tiết niệu. CT có cản quang có thể giúp xác định các nguyên nhân khác gây thận ứ nước, chẳng hạn như xơ hóa sau phúc mạc, những khối u ác tính vùng chậu…(1)

Hình ảnh thận ứ nước trên CT scan có tiêm thuốc tương phản pha muộn rất hữu ích cho việc đánh giá nội tại của hệ thống và có thể chứng minh rõ ràng hơn tình trạng hẹp niệu quản do viêm hoặc ung thư biểu mô, khối u ác tính ở bàng quang hoặc do sỏi không cản quang. Theo nghiên cứu, bác sĩ cấp cứu chẩn đoán thận ứ nước bằng kỹ thuật chụp cắt lớp vi tính (CT) cho thấy độ nhạy khoảng 84.8%, độ đặc hiệu ở mức 70.8%.

Hình ảnh chụp CT thận ứ nước có thể giúp bác sĩ phát hiện những vấn đề như: kích thước sỏi, vị trí tắc nghẽn… Thông qua hình ảnh chụp CT thận ứ nước bác sĩ điều trị có thể tìm ra nguyên nhân cơ bản có thể dẫn đến sự tắc nghẽn, gây trở ngại cho dòng nước tiểu từ thận xuống niệu quản, bàng quang và niệu đạo. Điều này lần lượt dẫn đến áp lực ngược, giãn nở, tổn thương nhu mô và suy giảm chức năng, cuối cùng là mất chức năng hoàn toàn mô thận.

Một số hình ảnh thận ứ nước trên CT scan không biểu hiện sự tắc nghẽn rõ ràng bao gồm các trường hợp bẩm sinh, nhiễm trùng, thận ứ nước khi mang thai… Hiện vẫn còn nhiều tranh cãi về cơ chế bệnh sinh của thận ứ nước không gây tắc nghẽn. Sự tắc nghẽn gây ra tình trạng thận ứ nước có thể xuất phát từ nguyên nhân bên trong hoặc bên ngoài. Mỗi nguyên nhân có thể là bẩm sinh hoặc do người bệnh mắc phải.

Các dấu hiệu trên CT scan gợi ý cho bác sĩ chẩn đoán và điều trị thận ứ nước gồm có: giãn các đài bể thận, giãn niệu quản đoạn gần. CT giúp xác định vị trí tắc nghẽn và tình trạng chức năng thận. Thông qua hình ảnh chụp CT thận ứ nước, bác sĩ có thể xác định được sỏi cản quang, sỏi không cản quang, vị trí và kích thước của sỏi (nếu có). Các dấu hiệu thứ phát của bệnh tắc nghẽn đường tiết niệu, bao gồm thận ứ nước, tổn thương viêm, khối choán chỗ quanh thận và quanh niệu quản, cũng có thể được thể hiện rõ trên hình chụp CT.

thận ứ nước trên ct scan
CT thận ứ nước có thể giúp bác sĩ nhìn thấy tình trạng tổn thương ở thận

Khi nào cần chụp CT thận ứ nước?


Chụp cắt lớp vi tính (CT) được chấp nhận rộng rãi như một kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh tiêu chuẩn để phát hiện bệnh sỏi thận và tìm nguyên nhân thận ứ nước. Chụp CT thận ứ nước có thể hữu ích trong chẩn đoán bệnh thận ứ nước. Chụp CT không cản quang phù hợp cho việc chẩn đoán và điều trị ban đầu ở người bệnh bị sỏi thận. Nhìn chung, kỹ thuật chụp CT thận ứ nước có thể được ứng dụng trong những trường hợp dưới đây:(2)

  • Có thể sử dụng kỹ thuật chụp cắt lớp vi tính không cản quang để xác nhận chẩn đoán sỏi cản quang ở người bệnh bị đau sườn cấp tính sau đánh giá siêu âm ban đầu.
  • Thực hiện tiêm thuốc cản quang nếu cần khảo sát cấu trúc giải phẫu các đài thận, bể thận, niệu quản, bàng quang, tìm nguyên nhân tắc nghẽn, đánh giá xâm lấn u tại hệ niệu hoặc ngoài hệ niệu.
  • CT nâng cao cho phép tái tạo hệ thống thu thập dưới dạng 3D, cũng như mật độ sỏi và khoảng cách giữa các sỏi.
  • Ở những người bệnh ung thư vùng chậu xâm lấn niệu quản như tử cung, buồng trứng, tiền liệt tuyến, túi tinh, bàng quang, trực tràng, cần đánh giá chức năng thận và mức độ xâm lấn nên tiêm thuốc tương phản.
  • Ở những người bệnh có tiền sử đau hông phải kéo dài, sốt, tăng bạch cầu, CT scan có thể cho thấy niệu quản phải và bể thận giãn kèm theo thâm nhiễm mỡ quanh thận.
  • Ở những người bệnh bị cổ trướng sau phẫu thuật vùng bụng gần đây, chụp CT tiết niệu cho thấy rò rỉ thuốc cản quang từ chấn thương niệu quản vùng chậu trái.
chỉ định chụp ct thận
Người bị đau tức vùng hông sườn… có thể được chỉ định chụp CT thận ứ nước nếu nghi ngờ

Quy trình chụp CT thận ứ nước


Quy trình chụp CT thận ứ nước được tiến hành qua ba giai đoạn cơ bản: chuẩn bị, thực hiện và sau khi chụp CT thận ứ nước.(3)

1. Chuẩn bị chụp CT thận ứ nước

  • Thận trọng: Đối với người đang mang thai hoặc nghĩ rằng mình có thai cần thông báo cho bác sĩ biết trước khi chụp CT. Bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp chẩn đoán phù hợp với người bệnh.
  • Chuẩn bị quần áo: Người bệnh có thể được yêu cầu thay áo choàng bệnh nhân trước khi chụp CT. Một chiếc áo choàng sẽ được cung cấp cho người bệnh khi thay đồ. Một tủ khóa sẽ được cung cấp để bảo đảm đồ đạc cá nhân. Người bệnh lưu ý, cần tháo tất cả đồ trang sức, vật dụng kim loại ra khỏi cơ thể.
  • Lưu ý vấn đề dị ứng: Người bệnh cần thông báo cho bác sĩ điều trị khi được chỉ định chụp CT thận ứ nước nếu bị dị ứng với bất kỳ chất cản quang nào. Thuốc cản quang sẽ không sử dụng nếu người bệnh đã từng có phản ứng nặng hoặc sốc phản vệ với bất kỳ loại thuốc cản quang nào. Trong trường hợp này bác sĩ sẽ cân nhắc dùng phương tiện chẩn đoán hình ảnh khác như MRI siêu âm để khảo sát thận ứ nước.
  • Ăn uống: Nếu bác sĩ chỉ định chụp CT thận ứ nước không dùng thuốc cản quang, người bệnh có thể ăn uống và uống thuốc theo toa trước khi khám. Nếu bác sĩ chỉ định chụp CT có thuốc tương phản, người bệnh nhịn ăn trong khoảng 3 giờ trước lúc chụp CT thận ứ nước.
  • Với người bệnh tiểu đường: Người bệnh tiểu đường nên ăn sáng hoặc bữa trưa nhẹ khoảng 3 giờ trước lúc chụp CT thận ứ nước.
quy trình chụp ct thận ứ nước
Ở mỗi cơ sở y tế, quy trình chụp CT thận ứ nước sẽ có sự khác nhau

2. Thực hiện chụp CT thận ứ nước


Kỹ thuật chụp CT thận ứ nước được lên kế hoạch và thực hiện tuân theo quy trình cơ bản:

  • Nếu phải thực hiện kỹ thuật có chất cản quang, người bệnh có thể được đặt một đường truyền tĩnh mạch ở bàn tay hoặc cánh tay để tiêm chất cản quang.
  • Người bệnh chụp CT thận ứ nước được hướng dẫn nằm trên một bàn quét trượt vào một ô tròn lớn của máy quét. Gối và dây đai có thể được sử dụng để ngăn chặn sự di chuyển trong quá trình thực hiện.
  • Kỹ thuật viên ở trong phòng điều khiển – nơi đặt bộ điều khiển máy quét. Người bệnh có thể nhìn thấy kỹ thuật viên qua cửa sổ. Loa bên trong máy quét cho phép kỹ thuật viên giao tiếp và nghe người bệnh nói. Người bệnh có thể sử dụng nút gọi để thông báo cho kỹ thuật viên biết nếu gặp bất kỳ vấn đề nào trong quá trình thực hiện chụp CT. Kỹ thuật viên luôn theo dõi và liên lạc thường xuyên với người bệnh.
  • Khi máy quét bắt đầu quay xung quanh, tia X sẽ đi qua cơ thể trong một khoảng thời gian ngắn.
  • Tia X được các mô của cơ thể hấp thụ được máy quét phát hiện và truyền đến máy tính. Máy tính chuyển đổi thông tin thành hình ảnh để bác sĩ xem xét, đánh giá.
  • Điều quan trọng trong suốt quá trình chụp CT thận là người bệnh phải giữ yên. Người bệnh có thể được yêu cầu nín thở một lần nếu không tiêm thuốc tương phản và vài lần nếu có tiêm thuốc tương phản vào nhiều thời điểm khác nhau trong quá trình chụp.
  • Nếu tiêm chất cản quang khi thực hiện kỹ thuật chụp CT thận ứ nước, người bệnh có thể gặp một số tác dụng phụ, bao gồm: cảm giác đỏ bừng, có vị mặn/kim loại trong miệng, nhức đầu nhẹ, buồn nôn và/hoặc nôn. Những hiệu ứng này thường kéo dài trong một vài phút. Người bệnh nên thông báo cho kỹ thuật viên biết nếu cảm thấy khó thở, bị đổ mồ hôi, tê hoặc tim đập nhanh, nổi ban đỏ.
  • Khi thủ tục hoàn tất, người bệnh được kỹ thuật viên hướng dẫn rời khỏi máy quét.

Mặc dù kỹ thuật chụp CT thận ứ nước không gây đau nhưng việc phải nằm yên trong thời gian thực hiện có thể khiến người bệnh cảm thấy khó chịu nếu máy cắt lớp vi tính ít số dãy đầu dò. Kỹ thuật viên có thể sử dụng các biện pháp tạo sự thoải mái cho người bệnh và cố gắng hoàn thành quy trình chụp nhanh chóng.

3. Sau khi chụp CT thận ứ nước


Nếu thuốc cản quang được sử dụng trong quá trình thực hiện chụp CT thận ứ nước, người bệnh có thể được theo dõi trong một khoảng thời gian ngắ về bất kỳ tác dụng phụ hoặc phản ứng nào với loại thuốc này, chẳng hạn như: cảm giác ngứa, sưng, phát ban hoặc khó thở.

Nếu sau khi chụp CT người bệnh cảm thấy đau, sưng ở vị trí tiêm tĩnh mạch thì cần thông báo cho bác sĩ biết. Những triệu chứng đó có thể là dấu hiệu của việc thoát mạch thuốc tương phản hoặc tình trạng nhiễm trùng.

Mặt khác, không cần phải chăm sóc đặc biệt cho người bệnh sau khi chụp CT thận ứ nước. Người bệnh có thể tiếp tục chế độ ăn uống và sinh hoạt như bình thường, trừ khi được nhận chỉ định nào khác từ bác sĩ.

chụp ct thận phát hiện bệnh gì
Chụp CT thận ứ nước giúp bác sĩ thấy rõ tổn thương hay bất thường ở thận

Khi nào cần chẩn đoán thận ứ nước bằng CT hoặc siêu âm?

1. Chụp cắt lớp vi tính (CT)


Kỹ thuật chụp CT dễ dàng cho thấy kết quả thận ứ nước trên CT scan và cũng có thể giúp bác sĩ xác định nguyên nhân gây ra bệnh lý này.

  • CT thận ứ nước không cản quang thường được sử dụng để tìm sỏi đường tiết niệu.
  • CT thận ứ nước có cản quang ở thì tĩnh mạch cửa có thể giúp xác định các nguyên nhân khác gây ra tình trạng thận ứ nước, chẳng hạn như xơ hóa sau phúc mạc và những khối u ác tính vùng chậu, u ác tính hệ niệu.
  • Hình ảnh thận ứ nước trên CT scan có tiêm thuốc tương phản pha muộn có thể chứng minh rõ ràng hơn tình trạng hẹp niệu quản hoặc ung thư biểu mô, khối u ác tính ở bàng quang và sỏi không cản quang.
  • Chụp CT được chấp nhận rộng rãi như một kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh tiêu chuẩn để phát hiện sỏi thận và hình ảnh thận ứ nước trên CT scan.(4)

2. Siêu âm


Siêu âm không xâm lấn, có thể thực hiện nhanh chóng tại giường bệnh và không phát ra bức xạ ion hóa. Phát hiện thận ứ nước khi siêu âm tại giường cấp cứu là dấu hiệu gián tiếp của sỏi niệu quản và có độ nhạy được báo cáo là 72 – 83% khi so sánh với chụp CT chẩn đoán thận ứ nước.

Hình ảnh siêu âm của người bệnh thận ứ nước cho thấy đài bể thận, niệu quản giãn. Mức độ nghiêm trọng thường được phân loại thành thận ứ nước nhẹ, trung bình hoặc nặng. Vỏ thận mỏng đi trong bối cảnh thận ứ nước thường ám chỉ tình trạng mạn tính. Siêu âm là kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh an toàn, có chi phí phải chăng và được thực hiện nhanh chóng.

ct thận ứ nước chính xác không
Chụp CT thận ứ nước có độ nhạy và độ chính xác cao hơn siêu âm

Chi phí chụp CT thận ứ nước bao nhiêu?


Trung bình, ở các bệnh viện, chụp CT thận ứ nước – chụp CT vùng bụng/chậu có giá dao động từ 1.900.000 đến 3.500.000 đồng nếu không dùng bảo hiểm. Nếu có bảo hiểm, mức giá thực hiện kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh này rơi vào khoảng 700.000 – 1.500.000 đồng. Chi phí chụp CT thận ứ nước giao động còn phụ thuộc vào các yếu tố khác như có hoặc không có dùng thuốc tương phản, thế hệ máy, số lát cắt CT, chất lượng dịch vụ của bệnh viện, cơ sở vật chất, kinh nghiệm chuyên môn của bác sĩ…

*Lưu ý giá dịch vụ trên đây là giá tham khảo tại thời điểm cập nhật bài viết. Khách hàng vui lòng liên hệ trực tiếp bệnh viện để được tư vấn cụ thể về chi phí tại thời điểm sử dụng dịch vụ.

Chụp CT thận ứ nước ở đâu?


Khi có dấu hiệu đau lưng, tức hông sườn, tiểu buốt, tiểu rắt, tiểu máu, tiểu đục… người bệnh cần tìm đến cơ sở y tế uy tín để được bác sĩ thăm khám để được chẩn đoán sớm và lên kế hoạch điều trị.

Hiện nay, có rất nhiều bệnh viện, trung tâm y tế triển khai chụp CT thận ứ nước và hệ tiết niệu, giúp bác sĩ chẩn đoán bệnh lý liên quan. Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh đang trang bị hệ thống chụp CT 768 lát cắt ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) hiện đại bậc nhất. Kết quả chụp CT thận ứ nước có tính chính xác cao, quy trình chụp nhanh gọn, tiết kiệm thời gian. Đây là một trong những dòng máy hiện đại hàng đầu tại Việt Nam.

Bên cạnh đó, đội ngũ bác kỹ, kỹ thuật viên chẩn đoán hình ảnh của Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh có nhiều kinh nghiệm, giỏi chuyên môn, tận tình, chu đáo… luôn sẵn sàng hỗ trợ người bệnh, góp phần tích cực vào quá trình chẩn đoán, điều trị.

ct thận ứ nước
Người bệnh cần đến cơ sở y tế uy tín, chất lượng để chụp CT thận ứ nước

Để đặt lịch thăm khám, tư vấn các vấn đề về sức khỏe tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:

Tóm lại, hình ảnh kết quả thận ứ nước trên CT scan có độ nhạy cao từ 95 – 98% và độ đặc hiệu từ 96 – 100%. Kết quả chụp CT thận ứ nước hỗ trợ tích cực cho bác sĩ trong việc quan sát, đánh giá vị trí giãn, độ dày của thành niệu quản, vị trí và kích thước sỏi…

Xem tiếp...
 
Top Bottom