Những người nhiễm HIV thường phải trải qua các cơn đau mãn tính. Có rất nhiều nguyên nhân gây đau khác nhau. Việc xác định được nguyên nhân sẽ giúp lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.
Những người sống chung với HIV thường bị các cơn đau kéo dài do nhiễm trùng hoặc do các loại thuốc điều trị. Một số nguyên nhân gây đau phổ biến gồm có:
Các cơn đau do HIV đa phần có thể điều trị được. Vì thế, khi bị đau thì cần báo với bác sĩ để tìm ra nguyên nhân và có phương pháp khắc phục thích hợp.
Việc điều trị giảm đau khi nhiễm HIV sẽ khác với giảm đau ở người khỏe mạnh vì nhiều loại thuốc ARV có thể ảnh hưởng đến thuốc giảm đau và ngược lại. Ngoài ra, các cơn đau liên quan đến HIV cũng khó điều trị hơn các loại đau mãn tính khác.
Bác sĩ sẽ phải cân nhắc các yếu tố sau đây khi chỉ định phương pháp giảm đau cho những bệnh nhân HIV:
Một số loại thuốc có thể làm tăng độ nhạy cảm với cơn đau ở những người nhiễm HIV. Do đó, trước hết có thể sẽ phải dừng một số thuốc hoặc giảm liều lượng để xem tình trạng đau đớn có cải thiện hay không.
Tuy nhiên, không bao giờ được tự ý ngừng bất kỳ loại thuốc kê đơn nào mà không hỏi ý kiến bác sĩ trước.
Nếu như không thể ngừng/giảm liều lượng thuốc hoặc đã thử nhưng vẫn bị đau thì có thể dùng một trong các loại thuốc giảm đau sau:
Đối với các cơn đau nhẹ thì có thể dùng các loại thuốc giảm đau như acetaminophen và các thuốc chống viêm không steroid (NSAID), ví dụ như aspirin hoặc ibuprofen.
Mặc dù đây là những thuốc giảm đau nhẹ nhưng cũng không nên uống quá nhiều. Lạm dụng những loại thuốc này có thể gây tổn thương dạ dày, gan và thận.
Các loại thuốc gây tê tại chỗ, chẳng hạn như miếng dán và kem bôi, có thể giúp giảm các triệu chứng đau từ nhẹ đến vừa. Tuy nhiên, thuốc gây tê tại chỗ cũng có thể tương tác với một số loại thuốc khác đang dùng nên cần tham khảo ý kiến bác sĩ.
Các thuốc giảm đau nhóm opioid có thể tạm thời làm dịu triệu chứng đau mức độ từ vừa đến nặng do HIV. Chỉ nên sử dụng loại thuốc giảm đau này khi quá đau đớn và không dùng liên tục trong thời gian dài. Thuốc giảm đau nhóm opioid không được khuyến khích cho các trường hợp bị đau mãn tính.
Nhiều tổ chức y tế đang khuyến cáo ngừng sử dụng thuốc giảm đau opioid do khả năng gây nghiện và lạm dụng.
Có thể sẽ phải thử nhiều loại thuốc khác nhau để tìm ra loại thuốc an toàn và hiệu quả nhất.
Một số thuốc giảm đau nhóm opioid gồm có:
Điều trị bằng các thuốc này có thể gây ra một số tác dụng phụ như chóng mặt, buồn nôn, nôn mửa, suy hô hấp, táo bón, phụ thuộc thuốc, phải tăng liều và nghiện. Do đó, phải dùng thuốc đúng theo chỉ định để tránh những vấn đề không mong muốn.
Những người nhiễm HIV có thể bị tổn thương các dây thần kinh ngoại biên và bị bệnh lý thần kinh. Bệnh này cũng là một trong các nguyên nhân gây đau.
Bệnh thần kinh ngoại biên là một trong những biến chứng thần kinh thường gặp nhất khi nhiễm HIV, thường xảy ra do một số phương pháp điều trị HIV trước đây. Các triệu chứng gồm có:
Dựa trên nguyên nhân gây ra cơn đau, bác sĩ sẽ có kế hoạch điều trị thích hợp.
Những người nhiễm HIV cần thông báo cho bác sĩ khi thường xuyên bị đau. Đau có thể là do nhiều nguyên nhân gây ra và thường sẽ khó điều trị dứt điểm nhưng có nhiều cách để làm dịu các cơn đau.
Xem tiếp...
Nguyên nhân gây đau khi nhiễm HIV
Những người sống chung với HIV thường bị các cơn đau kéo dài do nhiễm trùng hoặc do các loại thuốc điều trị. Một số nguyên nhân gây đau phổ biến gồm có:
- Viêm và tổn thương dây thần kinh do nhiễm trùng
- Giảm chức năng miễn dịch
- Tác dụng phụ của thuốc điều trị HIV (thuốc ARV)
Các cơn đau do HIV đa phần có thể điều trị được. Vì thế, khi bị đau thì cần báo với bác sĩ để tìm ra nguyên nhân và có phương pháp khắc phục thích hợp.
Các phương pháp giảm đau do nhiễm HIV
Việc điều trị giảm đau khi nhiễm HIV sẽ khác với giảm đau ở người khỏe mạnh vì nhiều loại thuốc ARV có thể ảnh hưởng đến thuốc giảm đau và ngược lại. Ngoài ra, các cơn đau liên quan đến HIV cũng khó điều trị hơn các loại đau mãn tính khác.
Bác sĩ sẽ phải cân nhắc các yếu tố sau đây khi chỉ định phương pháp giảm đau cho những bệnh nhân HIV:
- Các loại thuốc đang dùng, gồm có cả thuốc không kê đơn, thuốc kê đơn, viên uống bổ sung vitamin, thảo dược và thực phẩm chức năng
- Tiền sử điều trị HIV
- Các vấn đề sức khỏe khác ngoài HIV
Một số loại thuốc có thể làm tăng độ nhạy cảm với cơn đau ở những người nhiễm HIV. Do đó, trước hết có thể sẽ phải dừng một số thuốc hoặc giảm liều lượng để xem tình trạng đau đớn có cải thiện hay không.
Tuy nhiên, không bao giờ được tự ý ngừng bất kỳ loại thuốc kê đơn nào mà không hỏi ý kiến bác sĩ trước.
Nếu như không thể ngừng/giảm liều lượng thuốc hoặc đã thử nhưng vẫn bị đau thì có thể dùng một trong các loại thuốc giảm đau sau:
Thuốc giảm đau không opioid
Đối với các cơn đau nhẹ thì có thể dùng các loại thuốc giảm đau như acetaminophen và các thuốc chống viêm không steroid (NSAID), ví dụ như aspirin hoặc ibuprofen.
Mặc dù đây là những thuốc giảm đau nhẹ nhưng cũng không nên uống quá nhiều. Lạm dụng những loại thuốc này có thể gây tổn thương dạ dày, gan và thận.
Thuốc gây tê tại chỗ
Các loại thuốc gây tê tại chỗ, chẳng hạn như miếng dán và kem bôi, có thể giúp giảm các triệu chứng đau từ nhẹ đến vừa. Tuy nhiên, thuốc gây tê tại chỗ cũng có thể tương tác với một số loại thuốc khác đang dùng nên cần tham khảo ý kiến bác sĩ.
Thuôc giảm đau opioid
Các thuốc giảm đau nhóm opioid có thể tạm thời làm dịu triệu chứng đau mức độ từ vừa đến nặng do HIV. Chỉ nên sử dụng loại thuốc giảm đau này khi quá đau đớn và không dùng liên tục trong thời gian dài. Thuốc giảm đau nhóm opioid không được khuyến khích cho các trường hợp bị đau mãn tính.
Nhiều tổ chức y tế đang khuyến cáo ngừng sử dụng thuốc giảm đau opioid do khả năng gây nghiện và lạm dụng.
Có thể sẽ phải thử nhiều loại thuốc khác nhau để tìm ra loại thuốc an toàn và hiệu quả nhất.
Một số thuốc giảm đau nhóm opioid gồm có:
- oxycodone
- methadone
- morphin
- tramadol
- hydrocodone
Điều trị bằng các thuốc này có thể gây ra một số tác dụng phụ như chóng mặt, buồn nôn, nôn mửa, suy hô hấp, táo bón, phụ thuộc thuốc, phải tăng liều và nghiện. Do đó, phải dùng thuốc đúng theo chỉ định để tránh những vấn đề không mong muốn.
Bệnh thần kinh ở người nhiễm HIV
Những người nhiễm HIV có thể bị tổn thương các dây thần kinh ngoại biên và bị bệnh lý thần kinh. Bệnh này cũng là một trong các nguyên nhân gây đau.
Bệnh thần kinh ngoại biên là một trong những biến chứng thần kinh thường gặp nhất khi nhiễm HIV, thường xảy ra do một số phương pháp điều trị HIV trước đây. Các triệu chứng gồm có:
- Tê tay chân
- Cảm giác bất thường ở bàn tay và bàn chân
- Cảm giác đau đớn không rõ nguyên nhân
- Yếu cơ
- Chân chích ở tay chân
Dựa trên nguyên nhân gây ra cơn đau, bác sĩ sẽ có kế hoạch điều trị thích hợp.
Tóm tắt bài viết
Những người nhiễm HIV cần thông báo cho bác sĩ khi thường xuyên bị đau. Đau có thể là do nhiều nguyên nhân gây ra và thường sẽ khó điều trị dứt điểm nhưng có nhiều cách để làm dịu các cơn đau.
Xem tiếp...