Thái Phương Linh
Fan Cứng
Bóc nhân tuyến tiền liệt bằng laser Holmium (Holmium laser enucleation of the prostate - HoLEP) là một thủ thuật mà bác sĩ sử dụng tia laser để loại bỏ mô tuyến tiền liệt phì đại đang gây cản trở dòng nước tiểu.
Tăng sản tuyến tiền liệt lành tính hay còn gọi là phì đại tuyến tiền liệt, u xơ tuyến tiền liệt là một trong những vấn đề sức khỏe phổ biến nhất mà nam giới gặp phải khi có tuổi. Tình trạng này xảy ra ở khoảng 80% nam giới ở độ tuổi 70. (1) Tăng sản tuyến tiền liệt lành tính gây ra các triệu chứng như:
Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng có từ 3,5% đến 10% nam giới cần điều trị tăng sản lành tính tuyến tiền liệt bằng phẫu thuật.
Một phương pháp được sử dụng phổ biến để điều trị tăng sản lành tính tuyến tiền liệt là phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt qua đường niệu đạo (TURP) hoặc cắt tuyến tiền liệt bằng phương pháp mổ mở. HoLEP là một thủ thuật mới với nhiều ưu điểm so với các phương pháp phẫu thuật truyền thống, chẳng hạn như thời gian nằm viện ngắn hơn và ít chảy máu hơn.
Nói chung, bệnh nhân cần ngừng dùng các loại thuốc làm loãng máu trước thủ thuật nhưng HoLEP vẫn có thể được thực hiện một cách an toàn ngay cả khi người bệnh tiếp tục dùng những loại thuốc này.
Bệnh nhân cần làm một số xét nghiệm cơ bản, chẳng hạn như đo niệu dòng đồ hoặc niệu động học đo áp lực bàng quang trước khi thực hiện thủ thuật để đánh giá mức độ tắc nghẽn đường tiết niệu. Ngoài ra có thể cần tiến hành các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh để xác định kích thước tuyến tiền liệt.
Bệnh nhân cần nhịn ăn ít nhất 6 giờ trước thủ thuật.
Dưới đây là các bước chính trong quá trình thực hiện thủ thuật HoLEP.
Bệnh nhân có thể sẽ phải ở lại bệnh viện một ngày. Ống thông tiểu sẽ được rút ra trước khi bệnh nhân xuất viện.
Tiểu ra máu là một hiện tượng bình thường sau thủ thuật. Tình trạng này thường kéo dài khoảng 12 giờ. Bệnh nhân nên uống nhiều nước trong khoảng thời gian này để làm sạch máu trong bàng quang nhanh hơn.
Bệnh nhân sẽ cảm thấy đau đi bắt đầu đi tiểu và buồn tiểu liên tục. Một số triệu chứng có thể kéo dài vài tháng do bàng quang hoạt động quá mức hoặc hoạt động kém.
Bác sĩ sẽ cho biết cụ thể về những vấn đề có thể xảy ra sau phẫu thuật và cách khắc phục.
Khoảng thời gian tiến hành thủ thuật HoLEP phụ thuộc vào kích thước tuyến tiền liệt. Trung bình, thủ thuật này mất từ 60 đến 120 phút.
Thời gian nằm viện và thời gian sử dụng ống thông tiểu sau thủ thuật HoLEP thường ngắn hơn so với cắt tuyến tiền liệt qua đường niệu đạo và mổ mở cắt tuyến tiền liệt. Bệnh nhân có thể sẽ phải nghỉ ngơi ở nhà đến 2 tuần sau thủ thuật.
Bệnh nhân cần tránh:
Nếu phải ngừng dùng thuốc làm loãng máu trước thủ thuật, bệnh nhân có thể dùng lại sau 4 đến 7 ngày khi nước tiểu không còn máu.
HoLEP có thể cho hiệu quả cao trong việc làm giảm các triệu chứng của tăng sản lành tính tuyến tiền liệt. Trong một tổng quan nghiên cứu vào năm 2022, các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng đối với các trường hợp phì đại tuyến tiền liệt nặng, thủ thuật HoLEP hiệu quả và an toàn hơn so với phương pháp bóc nhân tuyến tiền liệt bằng dao lưỡng cực qua niệu đạo, TURP bằng dao lưỡng cực và bóc nhân tuyến tiền liệt bằng laser thulium. (2)
Trong một nghiên cứu vào năm 2021, các nhà nghiên cứu đã tổng hợp kết quả của 266 ca bệnh điều trị bằng HoLEP và về nhà ngay trong ngày từ năm 2013 đến năm 2019. Các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng tỷ lệ thành công là 80,5%. Tỷ lệ thành công ở nhóm điều trị sau năm 2017 là 87%.
Một tác dụng phụ đã được báo cáo của thủ thuật HoLEP là tiểu són tạm thời (tình trạng rò rỉ nước tiểu không tự chủ). Tình trạng này xảy ra trong vòng 3 tháng sau thủ thuật ở 16 - 44% số người được điều trị bằng HoLEP.
Các vấn đề khác có thể phát sinh sau thủ thuật HoLEP còn có:
Nguy cơ rối loạn cương dương sau khi điều trị bằng HoLEP cũng tương đương phương pháp TURP và cắt tuyến tiền liệt bằng kỹ thuật mổ mở.
HoLEP là giải pháp cho những người bị tăng sản lành tính tuyến tiền liệt đã dùng thuốc nhưng không hiệu quả. Thủ thuật này phù hợp với những người đang phải dùng thuốc chống đông máu (những trường hợp không thể phẫu thuật bằng các phương pháp khác).
HoLEP cũng là một lựa chọn dành cho những nam giới mắc tăng sản lành tính tuyến tiền liệt nặng. Trong những trường hợp này, các phương pháp điều trị không xâm lấn thường không hiệu quả.
Ngoài HoLEP, phì đại tuyến tiền liệt còn có thể được điều trị bằng các phương pháp khác như:
Nếu thay đổi lối sống không hiệu quả, bác sĩ sẽ kê các loại thuốc như:
Tìm hiểu thêm về các loại thuốc điều trị tăng sản lành tính tuyến tiền liệt
Nếu các triệu chứng không thuyên giảm sau một thời gian dùng thuốc, bác sĩ sẽ đề nghị phẫu thuật. Mổ mở cắt tuyến tiền liệt và cắt tuyến tiền liệt qua đường niệu đạo là hai phương pháp phẫu thuật phổ biến nhất để điều trị tăng sản lành tính tuyến tiền liệt.
Đây là phương pháp phẫu thuật truyền thống, trong đó bác sĩ rạch một đường ở bụng dưới hoặc khu vực giữa bìu và hậu môn. Phương pháp này thường chỉ được sử dụng cho những trường hợp tuyến tiền liệt có kích thước quá lớn.
Trước khi có thủ thuật HoLEP, cắt tuyến tiền liệt qua đường niệu đạo (transurethral resection of the prostate – TURP) được coi là tiêu chuẩn vàng trong số các phương pháp phẫu thuật điều trị tăng sản tuyến tiền liệt lành tính. Trong thủ thuật này, bác sĩ đưa dụng cụ nội soi qua dương vật vào niệu đạo và cắt bỏ một phần tuyến tiền liệt. So với mổ mở, TURP có ưu điểm là không cần cắt rạch ở bên ngoài cơ thể nhưng lại không phù hợp cho những trường hợp tuyến tiền liệt bị phì đại nghiêm trọng.
Hiện chưa có nhiều bằng chứng chứng minh hiệu quả của các loai thực phẩm chức năng thảo dược trong điều trị tăng sản lành tính tuyến tiền liệt. Bệnh nhân nên trao đổi với bác sĩ trước khi dùng bất kỳ loại thực phẩm chức năng thảo dược nào.
Một số loại thảo dược và hợp chất thực vật đang được nghiên cứu về công dụng điều trị tăng sản lành tính tuyến tiền liệt gồm có:
Bóc nhân tuyến tiền liệt bằng laser Holmium hay HoLEP là một giải đáp điều trị tình trạng phì đại tuyến tiền liệt gây cản trở khả năng tiểu tiện. Đây là thủ thuật loại bỏ một phần tuyến tiền liệt bằng năng lượng laser. HoLEP là một lựa chọn điều trị khá mới nhưng có thể thay thế cho các phương pháp phẫu thuật khác như mổ mở cắt tuyến tiền liệt mở hay cắt tuyến tiền liệt qua niệu đạo (TURP).
Xem tiếp...
HoLEP là gì?
Tăng sản tuyến tiền liệt lành tính hay còn gọi là phì đại tuyến tiền liệt, u xơ tuyến tiền liệt là một trong những vấn đề sức khỏe phổ biến nhất mà nam giới gặp phải khi có tuổi. Tình trạng này xảy ra ở khoảng 80% nam giới ở độ tuổi 70. (1) Tăng sản tuyến tiền liệt lành tính gây ra các triệu chứng như:
- Đi tiểu nhiều lần, đặc biệt là vào ban đêm
- Tiểu khó (phải rặn mạnh khi đi tiểu)
- Dòng tiểu yếu, ngắt quãng
- Tiểu nhỏ giọt cuối bãi
- Tiểu không hết
Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng có từ 3,5% đến 10% nam giới cần điều trị tăng sản lành tính tuyến tiền liệt bằng phẫu thuật.
Một phương pháp được sử dụng phổ biến để điều trị tăng sản lành tính tuyến tiền liệt là phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt qua đường niệu đạo (TURP) hoặc cắt tuyến tiền liệt bằng phương pháp mổ mở. HoLEP là một thủ thuật mới với nhiều ưu điểm so với các phương pháp phẫu thuật truyền thống, chẳng hạn như thời gian nằm viện ngắn hơn và ít chảy máu hơn.
Quá trình thực hiện
Trước thủ thuật
Nói chung, bệnh nhân cần ngừng dùng các loại thuốc làm loãng máu trước thủ thuật nhưng HoLEP vẫn có thể được thực hiện một cách an toàn ngay cả khi người bệnh tiếp tục dùng những loại thuốc này.
Bệnh nhân cần làm một số xét nghiệm cơ bản, chẳng hạn như đo niệu dòng đồ hoặc niệu động học đo áp lực bàng quang trước khi thực hiện thủ thuật để đánh giá mức độ tắc nghẽn đường tiết niệu. Ngoài ra có thể cần tiến hành các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh để xác định kích thước tuyến tiền liệt.
Bệnh nhân cần nhịn ăn ít nhất 6 giờ trước thủ thuật.
Quá trình thực hiện thủ thuật HoLEP
Dưới đây là các bước chính trong quá trình thực hiện thủ thuật HoLEP.
- Bệnh nhân được gây mê toàn thân qua đường tĩnh mạch. Ống truyền thuốc gây mê được gắn ở cổ tay hoặc cánh tay. Sau khi được gây mê, bệnh nhân sẽ mất ý thức. Trong những trường hợp không thể gây mê toàn thân, bệnh nhân sẽ được gây tê tủy sống để làm mất cảm giác từ thắt lưng trở xuống.
- Bệnh nhân được đặt nằm ngửa với hai chân nâng lên cao.
- Bác sĩ đưa một dụng cụ gọi là ống soi phẫu tích vào niệu đạo (ống dẫn nước tiểu từ bàng quang đến đầu dương vật). Ống soi soi có gắn camera cho phép bác sĩ quan sát tuyến tiền liệt.
- Đưa tia laser vào ống soi và sử dụng năng lượng laser để phá hủy mô tuyến tiền liệt đang cản trở dòng chảy nước tiểu.
- Đẩy mô đã cắt vào bàng quang. Sau đó, bác sĩ thay ống soi phẫu tích bằng máy bào mô để hút mô ra khỏi bàng quang.
- Thông thường, bệnh nhân sẽ được đặt ống thông tiểu khi kết thúc thủ thuật để dẫn nước tiểu trong bàng quang ra ngoài.
Sau thủ thuật
Bệnh nhân có thể sẽ phải ở lại bệnh viện một ngày. Ống thông tiểu sẽ được rút ra trước khi bệnh nhân xuất viện.
Tiểu ra máu là một hiện tượng bình thường sau thủ thuật. Tình trạng này thường kéo dài khoảng 12 giờ. Bệnh nhân nên uống nhiều nước trong khoảng thời gian này để làm sạch máu trong bàng quang nhanh hơn.
Bệnh nhân sẽ cảm thấy đau đi bắt đầu đi tiểu và buồn tiểu liên tục. Một số triệu chứng có thể kéo dài vài tháng do bàng quang hoạt động quá mức hoặc hoạt động kém.
Bác sĩ sẽ cho biết cụ thể về những vấn đề có thể xảy ra sau phẫu thuật và cách khắc phục.
Thủ thuật HoLEP mất bao lâu?
Khoảng thời gian tiến hành thủ thuật HoLEP phụ thuộc vào kích thước tuyến tiền liệt. Trung bình, thủ thuật này mất từ 60 đến 120 phút.
Thời gian hồi phục sau thủ thuật HoLEP
Thời gian nằm viện và thời gian sử dụng ống thông tiểu sau thủ thuật HoLEP thường ngắn hơn so với cắt tuyến tiền liệt qua đường niệu đạo và mổ mở cắt tuyến tiền liệt. Bệnh nhân có thể sẽ phải nghỉ ngơi ở nhà đến 2 tuần sau thủ thuật.
Bệnh nhân cần tránh:
- nâng vật nặng hoặc hoạt động gắng sức trong một tuần
- quan hệ tình dục trong 2 tuần
- các hoạt động cần giạng chân trong một tháng
Nếu phải ngừng dùng thuốc làm loãng máu trước thủ thuật, bệnh nhân có thể dùng lại sau 4 đến 7 ngày khi nước tiểu không còn máu.
Hiệu quả của thủ thuật HoLEP
HoLEP có thể cho hiệu quả cao trong việc làm giảm các triệu chứng của tăng sản lành tính tuyến tiền liệt. Trong một tổng quan nghiên cứu vào năm 2022, các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng đối với các trường hợp phì đại tuyến tiền liệt nặng, thủ thuật HoLEP hiệu quả và an toàn hơn so với phương pháp bóc nhân tuyến tiền liệt bằng dao lưỡng cực qua niệu đạo, TURP bằng dao lưỡng cực và bóc nhân tuyến tiền liệt bằng laser thulium. (2)
Trong một nghiên cứu vào năm 2021, các nhà nghiên cứu đã tổng hợp kết quả của 266 ca bệnh điều trị bằng HoLEP và về nhà ngay trong ngày từ năm 2013 đến năm 2019. Các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng tỷ lệ thành công là 80,5%. Tỷ lệ thành công ở nhóm điều trị sau năm 2017 là 87%.
Tác dụng phụ và rủi ro của thủ thuật HoLEP
Một tác dụng phụ đã được báo cáo của thủ thuật HoLEP là tiểu són tạm thời (tình trạng rò rỉ nước tiểu không tự chủ). Tình trạng này xảy ra trong vòng 3 tháng sau thủ thuật ở 16 - 44% số người được điều trị bằng HoLEP.
Các vấn đề khác có thể phát sinh sau thủ thuật HoLEP còn có:
- Tiểu ra máu
- Các rủi ro chung của phẫu thuật như phản ứng với thuốc gây mê hay chảy máu
- Tổn thương bàng quang hoặc niệu đạo
- Tổn thương tuyến tiền liệt
- Nhiễm trùng bàng quang
- Rối loạn cương dương
Nguy cơ rối loạn cương dương sau khi điều trị bằng HoLEP cũng tương đương phương pháp TURP và cắt tuyến tiền liệt bằng kỹ thuật mổ mở.
HoLEP phù hợp với những ai?
HoLEP là giải pháp cho những người bị tăng sản lành tính tuyến tiền liệt đã dùng thuốc nhưng không hiệu quả. Thủ thuật này phù hợp với những người đang phải dùng thuốc chống đông máu (những trường hợp không thể phẫu thuật bằng các phương pháp khác).
HoLEP cũng là một lựa chọn dành cho những nam giới mắc tăng sản lành tính tuyến tiền liệt nặng. Trong những trường hợp này, các phương pháp điều trị không xâm lấn thường không hiệu quả.
Các phương pháp điều trị khác
Ngoài HoLEP, phì đại tuyến tiền liệt còn có thể được điều trị bằng các phương pháp khác như:
Thay đổi lối sống
- Tăng sản lành tính tuyến tiền liệt nhẹ có thể kiểm soát được bằng các thay đổi về thói quen sống như:
- Đi tiểu thường xuyên hơn
- Hạn chế rượu bia và caffeine
- Đi tiểu ngay khi cảm thấy buồn
Dùng thuốc
Nếu thay đổi lối sống không hiệu quả, bác sĩ sẽ kê các loại thuốc như:
- Thuốc chẹn alpha-1
- Thuốc ức chế phosphodiesterase-5
- Thuốc ức chế 5-alpha reductase
Tìm hiểu thêm về các loại thuốc điều trị tăng sản lành tính tuyến tiền liệt
Phẫu thuật
Nếu các triệu chứng không thuyên giảm sau một thời gian dùng thuốc, bác sĩ sẽ đề nghị phẫu thuật. Mổ mở cắt tuyến tiền liệt và cắt tuyến tiền liệt qua đường niệu đạo là hai phương pháp phẫu thuật phổ biến nhất để điều trị tăng sản lành tính tuyến tiền liệt.
Mổ mở cắt tuyến tiền liệt
Đây là phương pháp phẫu thuật truyền thống, trong đó bác sĩ rạch một đường ở bụng dưới hoặc khu vực giữa bìu và hậu môn. Phương pháp này thường chỉ được sử dụng cho những trường hợp tuyến tiền liệt có kích thước quá lớn.
Cắt tuyến tiền liệt qua đường niệu đạo
Trước khi có thủ thuật HoLEP, cắt tuyến tiền liệt qua đường niệu đạo (transurethral resection of the prostate – TURP) được coi là tiêu chuẩn vàng trong số các phương pháp phẫu thuật điều trị tăng sản tuyến tiền liệt lành tính. Trong thủ thuật này, bác sĩ đưa dụng cụ nội soi qua dương vật vào niệu đạo và cắt bỏ một phần tuyến tiền liệt. So với mổ mở, TURP có ưu điểm là không cần cắt rạch ở bên ngoài cơ thể nhưng lại không phù hợp cho những trường hợp tuyến tiền liệt bị phì đại nghiêm trọng.
Điều trị bằng thảo dược
Hiện chưa có nhiều bằng chứng chứng minh hiệu quả của các loai thực phẩm chức năng thảo dược trong điều trị tăng sản lành tính tuyến tiền liệt. Bệnh nhân nên trao đổi với bác sĩ trước khi dùng bất kỳ loại thực phẩm chức năng thảo dược nào.
Một số loại thảo dược và hợp chất thực vật đang được nghiên cứu về công dụng điều trị tăng sản lành tính tuyến tiền liệt gồm có:
- Beta-sitosterol
- Anh đào châu phi (pygeum)
- Chiết xuất phấn hoa cỏ lúa mạch đen
- Cây tầm ma
Tóm tắt bài viết
Bóc nhân tuyến tiền liệt bằng laser Holmium hay HoLEP là một giải đáp điều trị tình trạng phì đại tuyến tiền liệt gây cản trở khả năng tiểu tiện. Đây là thủ thuật loại bỏ một phần tuyến tiền liệt bằng năng lượng laser. HoLEP là một lựa chọn điều trị khá mới nhưng có thể thay thế cho các phương pháp phẫu thuật khác như mổ mở cắt tuyến tiền liệt mở hay cắt tuyến tiền liệt qua niệu đạo (TURP).
Xem tiếp...